Парваныя радаводы
Памяці беліцкіх яўрэяў-ахвяр фашызму
Да Вялікай Айчыннай вайны трэцюю частку насельніцтва мястэчка Беліца Лідскага павета – каля 700 чалавек – складалі яўрэі. У ліпені 1944 года, пасля вызвалення Лідчыны, з зямлянак у Беліцу вярнулася каля 60 яўрэяў – менш чым 10 % ад даваеннага яўрэйскага насельніцтва. Большасць з іх пазней з’ехала за мяжу.
I
Трэць белічан складалі
яўрэі да вайны.
Гадкі іх праляталі,
бы з казак дываны.
Яўрэі ўсе – з пароды
карчмарак, гандляроў.
У Беліцы іх роды
500 жылі гадоў.
Рамёствам з галавою
сябе тут прысвячалі,
рамесна-дзелавое
жыццё тут вызначалі.
Даход абутак даў ім
палаплены, пашыты.
Жылі па ўкладзе даўнім…
Але прыйшлі фашысты.
II
Што акупанцкім гадам
яўрэйскія даходы?!
Забаранілі гандаль,
парвалі радаводы.
У ціры расстралялі
ля 40 мужчын –
і слёзанькі ранялі
ўсе, хто па іх тужыў.
Вывозілі астатніх
у гета. Частка збегла.
“Жыць у зямлянках станем,
перачакаем пекла.
Бяды рука вялікай
ва ўкрыцце не палезе.
Перачакаем ліха
за рэчкаю, у лесе”.
III
Па Беліцы панёсся
шэпт: “Беглякі прыйшлі”.
У ворага пад носам
уцекачы жылі.
Не выдалі вяскоўцы
ды потайкам кармілі…
Не панаваць бясконца
фашыстам: разграмілі!
Пакінула зямлянкі
яўрэяў 60,
пайшлі да хат сялянскіх –
у Беліцу, назад.
Пайшлі яны дадому –
да гнёздаў радавых.
Павек гнязду такому
не выйсці з галавы!