|
|
Апошнія вершы
Едуць казачныя сані,
А ў вазку - дзядок з вусамі,
З доўгай белай барадой,
Ды з дзяўчынай маладой.
У канцы саней - куфэрак,
Поўны цацкаў і цукерак.
Хто падкажа з вас мне першы,
Як завуць дзядулю з верша? (Дзед Мароз)
Хто падкі да сенсацый і падзей,
Да лёгкага дзяшовага піяру,
Пераступае часта праз людзей
І любіць шкадаваць часцей ахвяру.
А вось і май доўгачаканы!
Залоціць сонца небакрай,
Усход на золаку рахманы,
Здалёк вітае:"Сустракай!"
Вясна тут зараз - гаспадыня,
Птушыным граем будзіць гай.
Звілі зараначкі ў каліне
Гняздо. Яго ты не чапай!
Гараць, як полымя, цюльпаны.
Разносіць пах духмяны бэз.
Пад гукі сціплыя баяна
Прыціх пад песнямі прагрэс.
Гучыць "Кацюша" і «Зямлянка»...
Гады крыляюць праз вякі
Жэня Філіпчык
Не так даўно ў вайнушку з сябрукамі
Гуляў за вёскай Жэнька дапазна.
Як ведаў, што яна не за гарамі,
Ды не гульня, сапраўдная вайна…
Было яму тады гадкоў пятнаццаць,
Ён камсамольцам скочыў сёмы клас…
А лецейка?! - Гуляць, не нагуляцца!
Але ж не да яго. Ваенны час…
Уразіла, што ўбачыў ён за вёскай,
На трэці, ці чацвёрты дзень вайны,
(Пра роднае слова)
О, колькі шчырых слоў пра мову
З народных вуснаў прагучала!
Цябе! Твая Вялікасць слова!
На трон зямля каранавала!
Спакон вякоў крылом бусліным
Цябе да сэрцайка туліла
Матуля родная, Айчына,
І “ Толькі будзь!” сусвет маліла...
Цябе сыны ўслаўлялі, дочкі,
З табой сыходзілі ў святлістасць,
Плялі вянкі купальскай ночкай
І бласлаўлялі тваю літасць...
Першы летні месяц - чэрвень -
Лета ранняга пара!
На канікулы паедзе
Да бабулек дзетвара!
Вабіць лес духмянай смолкай!
Зеляняць вакол палі,
Каляровая вясёлка
Рукі цягне да зямлі!
Зацвілі валошкі ў жыце
І рамонкі ля дарог…
Сонца песціцца ў блакіце,
Грэе промнямі мурог.
Вераб’і шчабечуць звонка,
Па галінках - скок ды скок.
На слупе сядзіць сарока,
Грэе чорна-белы бок.
Прывітанне! Мой лясок!
Сосны і ядлоўцы!
Ваш прыемны галасок
Гладзіць па галоўцы.
І асінкі з мноствам рук
Мой прыход вітаюць.
Лес - найлепшы мой сябрук! -
Усе ад гэтым знаюць.
Прыбярог ты для гасцей
Ягадкі, грыбочкі...
Шапаціш: "Прыходь часцей!
Адпачні ў лясочку!"
Людзі едуць і ідуць
Да цябе, мой дружа,
Каб твой водар удыхнуць,
Каб душой падужаць.
Я таксама не міну,
Верш для дзетак
Пад дахам казачнай зімы
Заўжды знаходзім цуды мы.
Дамы і хаты ў шапках белых
І далеч хтось памазаў мелам.
Рака - у вербах і ракітах,
Бы сургучом, лядком спавіта,
А па сцяжынках і палетках
Віхура змей пускае леткіх.
Катамі ўлегліся ля плоту
З сняжку рахманыя сумёты.
Іх яшчэ ўчора не было,
А сёння ўсё ў катках сяло!
А лес які зімой прыгожы!
Верш для дзетак
Пад дахам казачнай зімы
Заўжды знаходзім цуды мы.
Дамы і хаты ў шапках белых
І далеч хтось памазаў мелам.
Рака - у вербах і ракітах,
Бы сургучом, лядком спавіта,
А па сцяжынках і палетках
Віхура змей пускае леткіх.
Катамі ўлегліся ля плоту
З сняжку рахманыя сумёты.
Іх яшчэ ўчора не было,
А сёння ўсё ў катках сяло!
А лес які зімой прыгожы!
Апошнія дзянькі
Губляе лістапад.
Бярозкі за окном
Пад ветрыкам хінуцца.
А рэдзенькі сняжок
Засыпаў пер’ем сад,
Бо рад дапамагчы
Садку перапрануцца.
Вось-вось ужо засне
Пад прыцемкамі рунь
І злучыць далеч змрок
З размытым небасхілам.
Не выпусціць стралы
З кудлатых хмар Пярун
І распраўляе сум
Перад палётам крылы.
І думкі ў галаве,
То дрэмлюць, то паўзуць,
Снегу ў зімачкі багата!
Пасвятлела раптам хата.
Першы снег бялюткі, свежы -
На дамах, кустах, адзежы.
Снег на елачках, таполях…
Засняжыла наваколле!
Казку зімачка стварыла,
Шэрань дрэўцам падарыла.
Снег паблісквае на сонцы.
Снегіры, як два чырвонцы,
Рупна ягадкі з галінкі
Абіраюць у рабінкі.
А сінічкі - «цінь» ды «цінь»,
Нас вітаюць: «Добры дзень!»
Непаседам-вераб’ям
Людзі Хатыні! Дзеці Хатыні!
Памяць у сэрцах пра вас не загіне.
Боль ваш і крыкі гучаць праз стагоддзе.
Смутак вялікі блукае ў народзе.
Моўчкі глядзяць пачарнелыя пліты.
Коміны з печаў слязамі заліты.
Рэжуць паветра набатам званіцы
Вёскі без хатаў і без аканіцаў.
Весак такіх на зямлі маёй многа!
Ціхіх, пустых, без святла і парога,
Зажыва спаленых хеўрай варожай,
Пахне ў жніўні вёска
Зернем, караваем.
Сумным адгалоскам
Водар далятае,
З ноткамі дзяцінства,
З песняй маладосці,
Дзе гады прабеглі,
Дзе чакалі ў госці…
Шчырасць рассявала
Сонейка палеткам.
Жыта прыпявала:
- Прыязджайце дзеткі,
Да свайго парогу
Ды да роднай нівы,
Дзе сваю дарогу
Пачынаў шчаслівы!
За ракой, ля гаю -
Сполахі - зарніцы
Ў хованкі гуляюць
Над ляском Крыніцы.
Гроначкі рабіна з сумам апусціла.
Снегам замятае родная сяло…
Як жа не хапае мне цябе, мой мілы,
Краю, дзе маленства сцежачкай прайшло!
Ранішнікі ў школцы, ёлка, падарункі,
Вершыкі чытала з сэнсам дзетвара,
Карагод з снягуркай, свята і ласункі…
Дзе ж майго Раства ты снежная пара?
Радыё спявала з ранку Гімн краіны,
Чайнік са свісцёлкам на пліце пыхцеў,
(Гумар)
Расквітнела нібы кветка
Маня, Галіна суседка.
Да цырульніка схадзіла,
Стрыжку модную зрабіла.
Бровы чорным падвяла,
Вейкі, быццам з памяла.
Па сяле ідзе, смяецца…
Прыгажэй няма, здаецца!
- Што з ёй здарылася, Зіна?
Можа выйграла машыну? -
Запытала Галя ў цёткі,
Што цягала ў хлеў калодкі.
- Я не ведаю, Галіна!
Не пускай дарэмна сліну. -
Адказала цётка Зіна.
Каляровы мой сон і бяссонніца,
Маладосць, дзе вяночкі плялі.
Ты - мая дарагая ваколіца -
Частка роднай мне маці - зямлі!
Ружавее ўсход марай дзявочаю,
Што люляла мой гай малады.
Па жыцці, дзе лятала і крочыла
Праз нягоду і шчасця гады.
Прабягуся вачамі па вуліцы,
Тут знаёмы мне кожны жыхар,
Дзве рабінка да вішанькі туляцца,
І цалуе паветра абшар.
Салаўямі сады заліваюцца,
Зноў за вокнамі лятае
Птушка белая - зіма.
Вулкі снегам замятае,
Дахі беліць на дамах.
Хмаркі ватныя камечыць,
То марозіць, то гудзе,
То задзьме агонь у печы,
То зайграе на дудзе.
Ноччу воўкам заскавыча,
Нават можа заспяваць,
Калыханкай лес калыша,
Калі час настане спаць.
А, як выляціць у поле
З кратаў шэрае смугі,
Налятаецца даволі
На мятле Бабы- Ягі!
Дакучлівая думка i крок у левы бок.
Салодкага ласунка паспрабаваць не змог.
Мілая страшылка. Паўзмрок і цяжкі рок.
Вопыт ці памылка? Не ўздоўж, а папярок.
Сяброўкі размалёўкі. На вейках пыл дарог.
Стромкія пагоркі. З трускаўкамi пірог.
Усё жыццё змагаўся расшпіліць ланцужок.
Сышоў, не развітаўся. Амаль што перамог.
Склалася мазаіка. Ад лёсу не ўцёк.
З каханай у вальгале папівае сок.
На дне чужога мора
даўно ляжыць каўчэг.
Ператварыўся ў сорам
схаваны ад вачэй.
Цягучае чаканне,
ні гонару ні сіл.
Забараніў каханне
жахлівы кракадзіл.
Калючыя каралы
злуюцца на гольфстрым.
Прадажныя русалы
асквернiлi Крым.
Хутчэй бы тое лета!
Спрыяльны рух планет
I ў ранішнiх газетах
за кратамі партрэт.
*асквернiлi = апаганілі
Бацькоўская хата, бацькоўская хата!
Гляджу я на вокны твае вінавата.
Шапчу: «Прывітанне!» драўляненькай браме
І - боль, нібы, сэрца праткнулі нажамі.
Усё тут жывое, а сум з цішынёю
Агортвае постаць маю з галавою,
Ляцяць успаміны, як з выраю птушкі,
Дзе - тата, матуля, сынок і дачушкі.
Бацькоўская хата, бацькоўская хата!
Калісьці жылі тут матуля і тата,
Як пахне рапс! Такога паху
Вы не адчуеце нідзе!
Нябачны госць, падобны птаху…
Так Беларусь мая цвіце!
Мядовы водар пьюць нябёсы
Лясы, пагоркі, і абшар…
Як у часы, дзе бацька босы
Лятаў за думкамі да мар.
Як пахне рапс! Жаўцяць прасторы!
Бзыкочуць пчолкі - свята ў іх!
І я плыву па жоўтым моры,
Няктару выпіўшы келіх.
Смяецца сонейка, аблокі
Таксама водар гэты пьюць,
Васількі - ля пшаніцы,
Васількі - ля ячменю.
Іх насенне раскідаў
Хтосьці зверху са жмені.
Яны колер свой сіні
Пазбіралі з Сусвету,
З рэк, азёрнае плыні,
Сметанковага лета.
Іх жытнёвае поле
На арэлях гайдала.
Сонца летнім прыволлем
З вышыні іх вітала.
Васількі называюць
Беларусы валошкай.
З іх вяночкі пускаюць
Плыць купалаўскай ночкай.
Яны з лёсам зрасліся
Зэльвеншчыне
Край мой сінявокі! Родныя мясціны!
Елачкі на ўзлеску, сырамятны пах.
Вецярок лагодны гойдае прасціны
Жыта і пшаніцы…Як прыгожа! Ах!
Не акінуць вокам велічы прастораў!
Сцежачка да лесу ўецца ланцужком,
Сонейка гуляе ў хованкі з чаборам,
Хутка з чорнай хмары грымне басам гром.
Бор да боку туліць малады сасоннік,
Дождж вось-вось пачнецца, змые лета пыл,
Зэльвеншчыне
Край мой сінявокі! Родныя мясціны!
Елачкі на ўзлеску, сырамятны пах.
Вецярок лагодны гойдае прасціны
Жыта і пшаніцы…Як прыгожа! Ах!
Не акінуць вокам велічы прастораў!
Сцежачка да лесу ўецца ланцужком,
Сонейка гуляе ў хованкі з чаборам,
Хутка з чорнай хмары грымне басам гром.
Бор да боку туліць малады сасоннік,
Дождж вось-вось пачнецца, змые лета пыл,
Хата родненькая, кветкі,
А на лавачцы - бацькі.
І ласкавы голас: «Дзеткі!»
Позір мамы трапяткі…
І, хвалюючыся, тата
Са шчакі змахнуў слязу
(зрок падводзіць, не багата
бачыць летнюю красу)
А калісьці быў, як сокал,
Прыгажэйшы, чым Дэлон.
У сацспаборніцтвах высока
Ён лятаў працаўніком.
Час ідзе, бацькі старэюць,
Ліпа - стрэхаю ў двары,
Ля калодзежа - балея
- А ці ведаеш ты, што такое вайна?
- Я таксама не ведаю, дружа!
Только помню бабульку, якая адна
Пяць дзяцей падымала без мужа.
Тая бабка была маці мамы маёй.
Мужа-бацьку на фронце забілі,
І жыццё ёй цягнуць давялося адной
За дваіх - Васіля і Марылю.
А ці ведаеш ты, як дачушкі праз плач
Бацьку клікалі, верачы ў цуды,
Як трывожна крычаў сярод ночы крумкач,
Наганяючы страху пакуты?
Дзеткам
Мы жывем у Беларусі!
Побач з намі сябрукі -
Мішы, Пеці і Марусі -
Землякі і сваякі…
Ёсць прыгожая ў нас мова -
Беларуская, свая!
Беражы абавязкова!
З ёй народ мы і сям’я.
Дзеткам
Што такое час жніва?
Хлеб у вёсцы - галава!
А каб ён на стол папаў
Трэба, каб хтось жыта зжаў,
Каласы абмалаціў,
Звёз на ток ды пасушыў,
Каб муку змалоў з зярняткаў,
Замясіў і спёк нам гладкі
Ды пахучы каравай...
Хлеб яго ты называй!
З ім, браток, заўжды ямчэй!
Падрасцеш і ты хутчэй,
Калі хлеба ёсць кавалак,
Да яго цыбуля, сала...
Нашы продкі з ім дужэлі,
Дзеткам
Што такое час жніва?
Хлеб у вёсцы - галава!
А каб ён на стол папаў
Трэба, каб хтось жыта зжаў,
Каласы абмалаціў,
Звёз на ток ды пасушыў,
Каб муку змалоў з зярняткаў,
Замясіў і спёк нам гладкі
Ды пахучы каравай...
Хлеб яго ты называй!
З ім, браток, заўжды ямчэй!
Падрасцеш і ты хутчэй,
Калі хлеба ёсць кавалак,
Да яго цыбуля, сала...
Нашы продкі з ім дужэлі,
(байка)
Дзед на сайт знаёмств папаў-
Вось дык і палітра!
І не думаў, не чакаў,
(Усміхнуўся хітра)
Што такое цуда ёсць -
Прапановы «кавы»…
І, што ён жаданы госць
У прыгожай Павы.
У люстэрка паглядзеў,
Згладзіў валасіны,
Зыркнуў позіркам, як леў:
- Вось дык і часіны!
Піша Паве смс,
Добра, што не бачна,
Яго выдуманы фэйс
Так махлюе смачна.
Ён на картачцы чужой -
Хлопец зухаваты
Я зноў прыйшла да той вясны,
Дзе так даўно рунелі ўсходы,
Дзе вільгаць свежай баразны
Прымала ў жмені жыта роды,
Дзе беразняк аплакваў век
Лязом падкошанай бярозкі,
Дзе з кожнай хаткі чалавек
Журчэў крынічкай рэчкі-вёскі.
Я зноў прыйшла, куды здаўна
Мяне вяла сцяжынка лёсу,
Да скірдаў тых, што ля гумна
Складалі з сушаных пакосаў,
Да тых квяцістых рушнікоў,
Радзіме
На пачатку сяла,
Дзе бяроза расла,
А з палеткаў шумела пшаніца,
Пад напеў салаўя
Нарадзілася я,
У кутку, што з дзяцінства мне сніцца.
Там хлявы да хацінаў
Туліліся ў дождж,
А над гаем цвілі бліскавіцы,
Там абапал дарог
Рос рамонак і хвошч
І лясок называлі «Крыніцы».
Там Зяльвянка рака
Між ракітаў цякла,
Торф капалі - якое багацце!
Там дзяўчынкаю я,
Неяк раз у водпуск летам
Зяць прыехаў да суседа.
Скончыў тры ён інстытуты,
Меў пузенік трошкі ўздуты,
На пасадзе кіраваў…
Кім і дзе? - Нам не казаў.
А сусед зяцьком хваліўся
(З яго ж Маняй ажаніўся!)
- Так умее усё рабіць,
Нават Марту падаіць!
Мартай звалася карова,
Пас яе пастух мясцовы.
Не давалася даіцца
Хлопцам, толькі маладзіцам.
Малака давала многа,
На мужчын круціла рогам.
Усіх земля змясціць не можа.
У небе тысячы ракет.
Я пачынаю падарожжа
ў край за трыДзевяць планет.
Хай іншыя зоркі і сцягі,
ўлады не мае змрок.
Графіці, Мадыльяні!
Уецца шчасця празрысты дымок.
Сэрца цікае як гадзіннік.
Няпроста ствараць міражы.
Ты больш не глядач, а ўдзельнік.
І ў тэмпе медальным бяжыш.
Мы маем страхі. Але ты..
з адвагай робіш, што павінна.
Неверагодная заўжды!
Цябе кахае ўся краіна!
Ты та, з каго ўсё пачалось.
Тваё імя ў кожным сэрцы.
Хістаецца вусаты лось.
Павінны хутка мы сустрэцца.
Зарастаюць у вёсцы дарогі,
Бо не ходзяць па іх болей ногі,
Бо не бегаюць ножкі малыя…
Былі родныя — сталі чужыя.
Зарастаюць у вёсцы дарогі.
Заімшэлі ў хатах парогі.
…Цішыня наваколле люляе,
Вецер сум на галінках гайдае.
Вялікія прыгоды з свабоды пачынаюцца.
Без ціску кветкі раніцай самі прачынаюцца.
Толькі вось ўрадам межы падабаюцца.
І там, дзе быў мой любы дом - чысціня і “задніца”.
Два гады на клопаты, здаецца, мы свабодныя…
Без маміных смаколiкаў трошачкі галодныя.
Працуем над праектамі, але пакуль бяздомныя.
Здаецца, мы шчаслівыя, і больше не памяркоуныя.
З тваім каханнем да ўсяго
ӯсю прыгажосць зямную бачыш.
Твая бабуля з Пікасо
піла кальвадос няйначай.
А шо ля нам яка прынука
Зьнікае ўсё, што ўлад было.
Бо нашчо шэ якое зельле.
От мы цыбулынкы зьзімо –
І будэ вэльмы й натта пекна.
Колы тобі удуты в гушк
Якуся пісню ны по-руску,
Ты ж будыш навыць даражыць,
Шо ты мужык, святы музык.
От я тут во клянусь, шо й слон
Возьмэ й да й зламнэ нашы сані.
Бо зашчышчоныя ўсе сайты,
Колы ты надто в свет влюблён.
В ктору сам сэбэ взев залупыв
І мы гонім ліш гонды пыньків!
Ібо хулі шэ шчас мне рабіць.
От узяв собі пару сандаль
І влагав ва в, ха, пастк.
Мы ны вэльмы на злата ядкы.
Нам бы тількы якы барсучкы,
Шоб зробылы хотя бы-к пынькы,
Шо стоеть но в хлыві зь.
Бо прыпэр наконец-то Васыль
Всэ, шо скынув колыся в швагрів.
Ібо ж можня і кармы своі
Враз взвалыты другым.
То вмыІш когось вжэ!
Слушаем Тарівердіева.
Слушаем Фрэнсіса Гойю.
Шоб оно гойіты раны Діева,
Шо во сыдыть но гондэ.
Шо шэ робы бо нам,
Еслі погода ходкая.
Еслі но сій гурочкы
Да кашку вкыдувай.
Есця в Москві колхознічкы,
Ох, да ядкыя пак!
Гондэ во тракторочкамы
Крэмнюв святых выкопалы.
Скажэ хтось надто прыткый:
Шо то ты, пан, шолотыш?!
Да мы іх зары во гынды во
Ажны у дбайного сосідка!
Тут пырыстав хытатысь місячык.
І мы пошлы собі косыты.
Бо вжэ й мітёлочкы пудкынулысь,
Хотя зыма шэ уночі бы.
Да, білорускый май тыплішый,
Чым у Ташкенты дэсь ночным тым ж.
І ты выдэржуй гэткэ й літо
Ув варымні свойій вылызный.
Я і ны знаю, шо за шыбздрыкы
О гынды во в нас узялыся
Собі водопровода врізваты
Да пырыробліваць свытлыцю.
У лёсу на мяне разлік.
Ваш недавер мяне злуе.
Бо я абраны, я не жулік.
Я першы ў гэтай галіне.
Навошта вам мяне мяняць?
Няўжо цікава ўсё з спачатку?
Давайце лепш суіснаваць.
Забудзьце вашу кандыдатку!
Знікае сэкс і рок н рол.
Мы не гуляем больш у футбол.
Зачынен нават наш касцёл!
Стаіць міліцыя вакол.
Чаго ты, Саша, не сышоў?
Ты ж любіш сэкс і рок н рол.
***
Укараніўся лук на матчынай зямлі.
Ў ста футрах дзед не адчувае рэчы.
Прасілі яго ў вочы: ухадзі.
Aле па добраму не сыдзе ён дарэчы.
Ён выдае сябе не за таго,
дзьме шчокі - сам жа пустазелле.
З такой культурай мы пазбавімся ўсяго,
калі не знойдзем ад яго прадухілення.
Досталы мні млынців!
І вот на радосцях собі
Мы прыспособывся ек бы-к
І взев о2жывся памытц
Хотя б а во в прам сіньць!
Бо шо схімічыты вадзічк.
Узев налыв от 2 горшкы.
Да затопыв собі в плыті.
Да й ны горуй, выдьмідь.
Бувалы дні, шэ й ны такы
Мы загілзоввалы пынькы!
І в тыхым місцы брав но, хі,
Собі шо трэ в жытьті.
Бо еслі ты уж тіп буддіст,
То дуба свого возлюбы ж.
Знікла ўсмешка на твары.
Вакол не празрысты блакіт.
Радзiма мая на вулкане.
Зваротны адлік бяжыт.
Цукровая вата у мінулым.
Нясмачная з крана вада.
Шалёная наменклатура.
Навошта вам тая вайна?
Мая дзяржава лепшая.
Няма нічога лішняга.
Кіруюць людзі мужныя,
за кратамі няслушныя.
Прынёс я клятву вернасці
і вызначаю здраднікаў.
Усіх тых з апазіцыі
караць няма складанасцi.
У лютым дадуць прэмію.
Шкада, што кошты выраслі.
Агідная амерыка
“сюрпрызы за сюрпрызамi”.
Коза ж рогатая!
І былі платья голубые.
І белые. І я был там!
Мы танцавалі зь паневрітмію.
Ій Томочка до й рук прам шла.
Ага, ты возьмыш тую Кізку,
Колы ты даж Тігран!
А не хатіш лі с ліскай ціскатц
О гынды во й ф кустах?
Ты ж пасма3 на Васіліска!
Он, відіш лі, ятвяг!
А я й пойму такэ во тістко,
Шо він злыпыв ля пань?
Не! Ты ны корч мні ясновідца!
Тут я сама всё знайм!
|