|
|
Апошнія вершы
Мы жэ яво распазнайм!
Всюду звучат маторчики –
Раки справляют сфой кайф!
Лиш бы, как мухи сонные,
Звери валились фсе с лап.
Мы не даждёмся жа дождика,
Чтоб агарод паливать.
И Васька, ф хату запёршыся,
Тожэ кайфуе улад!
Чым бо заглушыш махойника,
Шо встановыв автомат
И цилый дэнь соби гойсае
В поисках жабок и срак.
Був бы я трошкы молодшый кап,
Зйихав бы нафик куда.
Курлыкаюць у вышыннях журавы,
Спяшаюцца ў далёкую дарогу.
Яе падкажуць ім знаёмыя вятры,
І ў спадарожы мабыць дапамогуць.
Ля мохавых збіраюцца балот,
Важак сваю ахоўвывае стаю.
Нялёгкі іх чакае пералёт,
Таму курлычуць гучна са слязамі.
Жыве легенда ў памяці славян,
Калі іх прашчуры пакутвалі ад набегаў.
Іх захапіць рашыў татарскі хан,
І знішчыць гордых хлебаробаў.
Сяджу паніклы галавою,
Дзе думкі ў вышыні ляцяць.
Чаго - чаго, але настрою,
У гэтый час мне не відаць.
Калі я быў такі як дзеці,
Ўсё ляцела між вушэй.
І слухаць шэпт Бацькоў навукі,
Нібыта бачыць міражэй.
І вось з'явіўся час адплаты,
Дзеці паўсталі на крыло...
Гляджу, што сам я вінаваты.
І ад душы ўсё адлягло...
На парэштках разбуранай хаты,
На цагліне старэнькае печы
Сядзіць ціxa маленькі, кудлаты
Дамавік. I глядзіць у пустэчу.
Не варушыцца ён і не плача,
Ён тут жыý ужо больш за стагоддзе:
Сон адказна ахоýваý дзіцячы,
Страxі розных гатункаý адводзіý.
Дамавік да вясны рыхтаваýся:
На акне выгадоýваý цыбулю,
Каля печы ýвесь дзень прыбіраýся,
Прасаваý веснавую кашулю.
Ён прачнуýся ад выбухаý страшных,
Цябе кахаю я вышэй за зоры,
Мацней за моры, што руйнуюць горы,
Пяшчотней за вясновы цёплы дзень.
І тое – словы, але поўны я надзей,
Што іх не толькі сэнс, а сэрцам адчуванне
з тваёй душою й розумам ва ўнісон і грае, і спявае.
І я малю жыцця майму к табе каханню,
на імгненне большага за час неспадзявання,
як вечнасць ахіне бясконцы цень.
Калі ўжо ўсё зробішь,
Калі супакоі...
То цені з зацення...
Прыйдуць за табой.
Ня трэба змагацца...
З тым лёсам як жыў,
А трэба аддацца...
Ў цянях супраціў...
Ужо ў Свеце неспакой,
Калі хаўрус, вайною дыша.
Трымай адвагу Беларус...
Вайна нам, усё не спіша.
Узглянь на неба, на зямлю -
Яна яшчэ жывая,
А тутка побач за мяжой -
Амаль усё палае...
Нашто Краіну нам паліць?
Сваю, альбо чужую...
Няўжо з павагай нельга жыць?
Зямлю ня мець другую...
03.07.2022г
Жыццё - то капрыз, то сюрпрыз. Сумненняў - гадзіны, імгненні - на біс. Хтось геній учора, а сёння абрыс, накрэйданы белым скрозь цела, што ўніз зляцела з Эльбрусавых шпіляў, як прыз для тых, хто за спінай яго йшоў, як ліс.
У час мяцежны, пераломны,
Калі ў хлусні са злом хаўрус,
Аддана, шчыра і нястомна
Малюся я за Беларусь.
За Беларусь, дзе кожны трэці
Ахвярай быў у час вайны,
Дзе ваявалі нават дзеці,
Сівелі, быццам палыны.
За Беларусь, дзе хлеб надзённы
Нялёгкай працаю даецца,
Дзе сейбіт кожнаю вясною
На ўсходы зноўку спадзяецца.
За Беларусь, адкуль у вырай,
Буслы самотна адлятаюць,
***
Я цябе, мой сынок, прыгарну,
Прыкажу (папрашу як крывінкі):
- Ты не пойдзеш, сынок, на вайну!
Не, не зробіш ліхое памылкі!
Ты не будзеш забойцам, крый Бог,
І не станешся мясам арматным.
Не вучыла цябе, далібог,
Каб ты рушыў са зброяй на брата.
Кожны дзень ўсіх святых я малю,
(Я з малітвы свой дзень зачынаю),
Каб не йшоў мой сынок на вайну,
Я цябе, Божа мой, заклінаю!
Гуляла зранку сонца-конь,
Расквечвала нябёсы.
Па грыве, нібыта агонь,
Сцякалі іскры-росы.
Свяціліся яны наўздзіў
У травах і ў кветках,
А з ночы квет чароўны цвіў
У вогненных падсветках.
Рука цягнулася к яму,
Каб выдзеці з карэннем.
Валодаць скарбам аднаму
Было амаль трызненнем.
Да шчасця быў мо толькі крок
Ці нейкае імгненне,
Ды вось мільгнуў прывід здалёк–
І знікла азарэнне.
Гуляла зранку сонца-конь,
Расквечвала нябёсы.
Па грыве, нібыта агонь,
Сцякалі іскры-росы.
Свяціліся яны наўздзіў
У травах і ў кветках,
А з ночы квет чароўны цвіў
У вогненных падсветках.
Рука цягнулася к яму,
Каб выдзеці з карэннем.
Валодаць скарбам аднаму
Было амаль трызненнем.
Да шчасця быў мо толькі крок
Ці нейкае імгненне,
Ды вось мільгнуў прывід здалёк–
І знікла азарэнне.
Калі ўжо і нагнём сябра,
дык толькі для яго ж дабра.
Калі ўжо і нагнём сябра,
дык толькі для яго ж дабра.
Што Радзімай клічам мы?
Нашы вуліцы, дамы,
шапаценне ліпаў улетку,
стогн завей сярод зімы.
Нашы нівы, сенажаці
як Радзімай не назваці?
Як аб родненькай старонцы
песні ў святы не спяваці?
Беларусь - наша Радзіма,
і на ўвесь яе прасцяг
Хай лунае наш адзіны
бел-чырвона-белы сцяг!
Ад цябе мілагучная мова - сіпення праклёнам,
у якім і звычайныя словы - атрута хлусні.
Ты аднойчы сказаў, што тут часам не да законаў.
І за здзек над народам згарыш у пякельным агні.
Ты хацеў так застацца ў памяці добранькім Бацькам,
ажно перастараўся, паўсюль нарабіўшы сірот.
Тут жалобныя фота стаяць не ў адной ужо хаце.
Табе слёз нашых дзетак, павер, не даруе народ.
Гігін, Дзермант і Пятроўскі
бягуць напераганкі
на вакзал, бо на маскоўскі
хутка скончацца квіткі,
натоўп будзе ў файе,
тлум і вэрхал, штурханіна...
Пуцін жа зямлю дае,
вось такі ВВ гасцінны.
Нельга, нельга не паспець!
Бо пакінуць бакавыя
ля WC. Там едзь, не едзь,
а прыедзем ледзь жывыя.
Потым ва Уладзівасток
ехаць гэткім жа макарам.
За паездку згубім сок,
рады не дамо гектарам
нашай роднае зямлі,
Шлях на радзіму зусім не цяжкі.
Рэчы пакуйце ў валізкі, мяшкі,
вяжыце ў транспартныя пакеты
і на святло "рускага свету"
ляціце, ляціце, нібы матылі.
На адну сёмую цвердзі Зямлі,
дзе балалайка, бярозкі, мядзведзі,
ракеты, хакей і газавы вентыль.
У краіну, з якою вы хочаце зліцца,
каторая ў марах вільготных вам сніцца.
Нашто сабе доўжыце беды, пакуты?
Ніхто не трымае, няма на вас путаў.
Раз у Следчым камітэце
знайшлі геяў у кабінеце.
Не прайдуць! - міністр кажа -
АМАП кожнага павяжа!..
Разабраліся з геЯмі,
Разагналі ўсіх кіямі.
Раптам чуюць: дзесь на хаце
Слава ладзіць свінгер-паці.
Там гарэзяць, паляць, п'юць,
Усе бяруць і ўсім даюць.
Рота сувязі па ліку -
для надзейнасці паклікаць
трэба САХРа ўзвод ці два,
бо сумуе ўжо братва.
БТР і аўтазакі,
і службовыя сабакі
Лепшыя з вершаў - ерэтыкі -
пойдуць на вогнішча з лёгкай рукі.
Горшыя - зноў у падручнікі трапяць,
каб вострым словам мозг школьніка драпаць.
***
Чуй, салдат, плача ў полі жаўрук –
Ад нялюдскай нячуласці плача.
Бач, патрушчаны гнёзды і крук
Над парэшткамі ўецца – лядачы.
Чуй, салдат, праз цябе ж яго плач…
Ты – не кат?
Як так сталася?
Зрэшты,
Ты пайшоў на бяззбройных нахрап,
На шпіталі кіруеш ракеты.
Стой, салдат, не страляй, горкі лёс --
Ты рыхтуеш унукам нядолю!
Гэта ж брат твой, сястра, усур’ёз!
***
Чуй, салдат, плача ў полі жаўрук –
Ад нялюдскай нячуласці плача.
Бач, патрушчаны гнёзды і крук
Над парэшткамі ўецца – лядачы.
Чуй, салдат, праз цябе ж яго плач…
Ты – не кат?
Як так сталася?
Зрэшты,
Ты пайшоў на бяззбройных нахрап,
На шпіталі кіруеш ракеты.
Стой, салдат, не страляй, горкі лёс --
Ты рыхтуеш унукам нядолю!
Гэта ж брат твой, сястра, усур’ёз!
Ўскрылі могілкі ля храма,
На сметнік чуць не адвязлі.
Але ня ў гэтым драма,
А ў тым, нябожчык не зудзі...
Калі касцёл тут будавалі,
Сваю капейку кожны нёс,
Каб прах яго, пад сцену клалі,
Жыццё пражыў, а тут ўваскрос...
Зямля святая ля касцёла,
Для мноства вернікаў туга.
Скласці ахвяру, што да дому,
Вядзе самотная нага...
Каб плітку класці...
На мейсцы захавання тых,
Здзейснілася мара дзяцінства,
стаю на краі зямлі…
Так і ёсць: за беражком ‒
зорны россып у неабсяжнай прасторы,
там ‒ незямной чысціні святло,
да якога мы так імкнуліся патрапіць,
пэўна, далей ад хлусні дарослых.
«Краю зямлі не існуе»
сцвярджалі некаторыя з іх.
Цяпер я ведаю, яны не хлусілі.
Яны паўтаралі тое, чаму іх навучылі тыя,
хто іх навучыў
хлусіць.
Навучылі…
Не ўсіх, кім вабяць тэлеэкраны,
хацелася б прыкладаць да раны.
Бабулю Альбіну,
Ў начоўках цяглі...
Праз вёску па бруку,
Каб быў я ў міры...
Тут баба Ганна,
Лінула вады,
Каб я абходзіў,
Ў жыцці ўсе куты.
Тут вёска гуляла,
Вяселлем жыла...
Знайсці зараз гэта,
То жыць нездарма...
Ён доўга блукае па Траецкай гары.
Шукае каханую.
Недзе за спінаю скаліцца Хлусаў мост ,
а тут, на сціхлай вуліцы,
залітай рассеяным святлом ліхтароў,
ён углядаецца наперад…
прыглядаецца да бруку…
Бліскучае каменне,
нібыта ільсняны кот,
дурэе,
ловіць кіпцюрамі
спалоханыя кроплі дажджу
і думае, што гэта жывыя істоткі.
Кроплі скачуць паўсюль:
па дахах, па адлівах,
каля ног.
…А калісьці
Станькі тут Радзіма мая.
Адтуль Род матулі, адгэтуль і я.
У дзедавай хаце купалі мяне.
Прапаў ён без вестак у Святовай вайне.
Бабуля Браніслава трымала сям'ю,
Каб роднай дзяціне ня быцца у жуду.
Каб погляд на Свет, светлым вобразам быў...
Каб Татка не ў мроях, а разам тут жыў...
Ён доўга блукае па Траецкай гары.
Шукае каханую.
Недзе за спінаю скаліцца Хлусаў мост ,
а тут, на сціхлай вуліцы,
залітай рассеяным святлом ліхтароў,
ён углядаецца наперад…
прыглядаецца да бруку…
Бліскучае каменне,
нібыта ільсняны кот,
дурэе,
ловіць кіпцюрамі
спалоханыя кроплі дажджу
і думае, што гэта жывыя істоткі.
Кроплі скачуць паўсюль:
па дахах, па адлівах,
каля ног.
Паспяваючы
за ўпэўненым крокам Сучаснасці,
не спазніся
пачуць,
аб чым вядуць гутарку
цені жанок ля плятня,
пакуль яго спарахнелыя рэшткі
не аддалі на забыццё;
зачэрпнуць
чысты водбліск зорак,
пакуль калодзеж,
у якім пакідаюць яны на досвітку
прывітанне чалавеку,
не паспела атруціць
чалавечая паспешлівасць;
пакуль не прымусілі сціхнуць навуку
Ёсць і такія, хто без ста грам
сябе здымае для Інстаграм.
Год мінуў, як князёўна ў палоне.
І ня вызваліць хто яе…
А ці ёсьць на зямлі каханьне?
А ці рыцар на сьвеце ёсьць?!
«Ма-ма-ма-ма…» –
Дапамогі князёўна шукала.
«Князь чужы, не пазнаць!»
Выкуп коштам палаца
Давядзецца бацькам зьбіраць.
Казка новая пачалася
(Тая, першая, з сумным канцом!).
Раптам князь ажаніўся з другой.
І калі ён пасьпеў закахацца –
У няволі, пад грукат вайны,
Начоўкі пустыя,
Ў вароўні стаяць.
Дзіўлюся малы я,
Чаму не абраць?
Дождж, як патоп,
З неба лье ўсё і лье...
На выган, за хлевам,
Акіян - Мора ўстае...
Бяру своі я човен,
І хутка туды.
Дзе мора ў мроях,
Ды бачна вады.
Кідаю пад бераг,
Па саднік бягу.
Бабуля хлеб спекла,
Стаіць ў куту...
А мо качаргу?
Знянацку азяць.
Бо мора ліхое,
Каб якар кідаць...
Узяўшы ўсе рэчы,
Цягну да чаўна.
Неверагодна, каб Лука
не выбраўся б з-пад каблука.
Аднойчы з дзядулей,
Размову трымаў.
Чаму коні ў путах?
Каб конь не скакаў...
Не, мой даражэнькі,
Дзядусь адказаў.
То путы да Волі,
Каб ні хто ні стрымаў...
Нашле травень бліскавіцы,
Неба шэрае ад хмар,
Нашле сум душой нудзіцца
Ды й Айчыну ўспамінаць.
Прадчуваньням няма веры,
Сон прароцкій адхіну,
У сьвітальный ранак белы
На бацькоўскі мур з'яўлюсь.
Там калісь жыцьцё буяла,
Там бацькі мае жылі,
Гуртом мы расьлі па-малу:
Упяцёх дзеўкі, тры браты.
Час разьвеяў нас, разгойдаў,
Жаўцець лісьцем раськідаў,
Засталася ў тых падворках
Нашле травень бліскавіцы,
Неба шэрае ад хмар,
Нашле сум душой нудзіцца
Ды й Айчыну ўспамінаць.
Прадчуваньням няма веры,
Сон прароцкій адхіну,
У сьвітальный ранак белы
На бацькоўскі мур з'яўлюсь.
Там калісь жыцьцё буяла,
Там бацькі мае жылі,
Гуртом мы расьлі па-малу:
Упяцёх дзеўкі, тры браты.
Час разьвеяў нас, разгойдаў,
Жаўцець лісьцем раськідаў,
Засталася ў тых падворках
Выпадковыя словы.
А дзень як цень, дажджлівы і змарочны,
Паўзе-паўзе, няма яму канца,
Душа птушыная ўзьлёту кудысь просіць,
Баслаўленьня нейкага ад сьвентага айца.
Мабыць была яна ў нявер'і доўгім,
Блукала цемрадзьдзю без кропелькі сьвятла,
Змаглась у мроях аб шчасьці зямным, поўным,
Якога ань сабе, ань людзям не знайшла
І тло жыцьця, і вечныя пачаткі
Прымаюць спадкаемцы і нясуць,
Сядзіць жабрак,
Ні хто ні кіне...
Палушку, а мо пятак,
Жыццё не згіне...
І вось той,
Каму далі...
Дзьве лепты, сложыць,
Да адзінай...
Каб зноў жыццё,
Было...
Без хмар...
У раі няслі гадзіны...
Паэта - бедны небарака!
Тяжарны думкамі, радкамі іх кладзе,
У сьвет нараждаючы вяліку каку,
У людзей такой памерам не знайдзеш
І проста гэтак рытмуецца радкоў'е,
І лёгка гэтак ладзіцца да вершаў,
Без мазалёў, без шышак гузяковых
У творчасьці такой бязьмежнай.
І мае хто калі такое ,,хобі'',
Не злуйцеся дарэмна на мяне -
Месца яму: быць пудлам агародным,
Варон спалохам і жахам на людзей.
А каханьню сьвет іншы ведам,
Ды нявымоўны словы яго,
Чалавек загрувашчвны целам,
Дзе ж яму разумець салаў'ёў.
Каляінай ідзе ён праторанай
З глыбінь цемрадзі векавечнай,
На якой удавалісь лепш бойкі
За скуру маманта й смак чалавечыны...
Чалавек, бліжняга бойся!
Замахнулась рука з камянём -
Авель падае, Каін-забойца
Наталіў крывасьць братняй крывёй...
А каханьню сьвет іншы ведам,
Утаймуецца дзень, улагодзіцца
І за шарык зямны каўзане,
Зашкрабе дождж па даху, аконіцам,
Да самнамбула ноч прыпаўзе
І з душою яго палагодзіцца,
Штось пашэпча, а штось запяе
І мяне, мо шаноўнага госцейку,
Звабіць зноўку на сьпевы свае
І душа, ім слухмяна, запоўніцца,
Нотны стан зноў нанова саў'е
На дзень новы, на новае сонейка,
На сьвітанак у аконічным шкле.
-19.05.22.
Не ацалець брыгадзе
пры брыгадзіры-гадзе.
Ападаюць пялёсткі
І зьнікаюць як сон,
Быццам квіценя сьлёзы
Ападаюць на дол...
Ды й гэта жыцьцё
Што імгненьне - нядоўга;
Мрой нязваных палон,
Надзей доўгіх хвароба,
Ды й гэты палон -
Не палон, не хвароба,
А нябыту заслон,
Парасон на шлях добры.
Ападаюць пялёсткі
І зьнікаюць як сон,
Быццам квіценя сьлёзы
Ад Айчыны маёй.
-27.04.22.
Ападаюць пялёсткі
І зьнікаюць як сон,
Быццам квіценя сьлёзы
Ападаюць на дол...
Ды й гэта жыцьцё
Што імгненьне - нядоўга;
Мрой нязваных палон,
Надзей доўгіх хвароба,
Ды й гэты палон -
Не палон, не хвароба,
А нябыту заслон,
Парасон на шлях добры.
Ападаюць пялёсткі
І зьнікаюць як сон,
Быццам квіценя сьлёзы
Ад Айчыны маёй.
-27.04.22.
Прыйшла Вясна,
І дыхаць лепей.
Ўсё жыве,
І лес у цвеце.
Пажухлы луг,
Зноў зелянее.
Да сенажаці,
Браць ні хто не смее.
Ў рацэ вада бяжыць,
І рыба там гудзіць.
Каб аднавіць жыццё,
Каб годнае было быццё.
Такое пення птушак у лесе,
Звярыны гоны на ўзлессі.
Ды токі ў глушцоў...
Ня мець вяселлю гэтаму канцоў...
Быў сайт.
Цяпер няма...
Адзнакі гінуць,
Гэта нездарма...
Але хто гэта робіць...
Адкажа ў свой час...
Прыйдзе к нам Воля,
Можа і пры Нас...
Пройдзе рэгата
ўжо й без фрэгата.
Ляжыць між лясамі,
Радзіма мая.
Кленчыць Варажбея,
Ў маім Краі здаўна.
Ля камянёў ходзіць.
У лесе пяе.
Калісь на Купалле,
Папараць - кветку знайдзе.
Там і будуе,
Знянацку, свой стан,
Каб зайграў ёй,
Нябесны Арган.
Каб Веды ад Неба,
На глебу сыйшлі.
Той, хто абярэ іх,
Жыццё ў Раі...
Спыніце гнеў, скажыце злосці :"Годзе!",
Не парушайце мірны рух зямны.
Імкніцеся, каб хоць адно стагоддзе
Еўропа не стагнала ад вайны.
Не трэба ў спрэчках браць у рукі зброю,
Без зброі можна ісціну знайсці.
Я не адзін з маленства песціў мрою
Аб мірным у гармоніі жыцці.
Вядома, што такіх, як мы - мільёны:
Сапраўдных, хто кахаў і дараваў.
Ой, як было бы добра, каб законы
|