|
|
Апошнія вершы
Беларусь моя – дачушка,
Нет прекрасней и милей,
Пред тобой я как послушник
С верой в храм свой - колыбель.
Край березовый, опушка,
Рой ромашек, дикий шмель,
Люди, речка, лес, избушка:
Дар от Бога - привилей!
Сердце прочно тебе служит,
Как и прежде - много лет,
Точно также, может, пуще
Преклонялся предок, дед.
Далека от райской кущи,
Чем богата, тем сильна,
Жизнь любя, пожары тушишь,
Маё дзіцятка
Я так баюся.
Чырвоны бусел
Над Беларуссю.
Крылы раскінуў,
Галоўку ўскінуў.
Я памалюся
Мая Гануся.
Чырвоны бусел
Над Беларуссю...
Думкі на бягу.
Няхай катоў водзяць каты,
Шчанят водзяць сабакі,
А люді ж, хай, ільнуць заўжды
Да малага дзіцяці,
Яно прадоўжыць на вякі
Звычкі радоў, адметы…
Вось радавод, толькі такі
Патрэбен чалавеку.
-08.08.20.
Не цікава быць цікавай.
Не цікава снедаць славай.
А цікава неўпрыкмет
Пазабыцца на ўвесь свет,
І тупаць з замкавай гары
Ў траецкія двары.
Там на стуле ля кавярні
Верш бубніць чужы бездарны,
Прыстасовываць матыў.
Заказаць аперытыў.
І сачыць,сачыць з пяшчотай,
Як па Свіслачы з ахвотай
Водны ровар б'е вадзіцу
Пад нагою маладзіцы.
"А нас ніхто не абароніць,
Калі мы выйдзем за сцяну.
І хто нам гэту сцяну зломіць?
"Адну?...?
"А нас ніхто не абароніць.
Сцяну вялізную не зломіць.
Яна,як у жырафы выя
Расце.Ўсё вышэй расце."
"А як жа выбраліся тыя?"
"А што ты ведаеш пра іх?"
"Маўчы.Ідуць.Дадуць пад дых."
Сплятае вечар габелен,
На спінах дрэваў віснуць цені,
Згасае маладушны дзень
Загнаным, плямістым аленем.
Гардзіны мяккае крыло
Сцішае над дрыготкім змрокам
Нямоглы шэпт за крохкім шклом
Знаёма незнаёмых крокаў.
Дыхне пяшчота забыццём
І, вызываючы здзіўленне,
Пухнатым, рудым кацянём
Гулліва ўскочыць на калені.
Кахай…
Ізноў…
Ізноў…
Ізноў…
Твае цёплыя, мілыя губы…
Майго сэрца трывожны ўзлёт…
А ў акне адзінокі да згубы
Матылёчка адчайны палёт.
Мы з табою амаль незнаёмы.
Матылёчак як быццам у сне…
Што ж знаёмы ты мой незнаёмец,
Так пяшчотна цалуеш мяне?
Што пагляд твой гарачы гаворыць?
І чаму ўсё глядзіш на мяне?
І пяшчотна, адчайна цалуеш…
Матылёчак усё б’ецца ў акне.
Я знаходжуся тут часова
Як часовы ўвесь час на зямлі
Прымусова - не прымусова
Я вярнуся ў дзяцінства палі
Я сябе не адчуў тутэйшым
Ў Бабілёне, даруй яму Бог
Я вярнуся адным із першых
На сваё скрыжаванне дарог
Да канца хачу быць беларусам
Да выцця чорных бур над страхой
Ніякой не ўтрымаюсь спакусай
Хоць пайду, як прадзед, за сахой
Апрану ільняную сарочку
Прынясу ў ёй ў хату ваду
Знайсці сябе адчувая сябраў
Такая вось задача бардаў.
Прыхільнікаў сабраць ў восень
Шмат твораў, шмат мнагагалосеў.
Гучыць паэзія як каралеўна
Ад розных аўтараў там спеўна.
На беларускай мове роднай
Яднае песняй международнай.
Сучасны стан на многіх роўнях
І розны стыль і спеў на ўзроўнях.
Кірункі новыя ў спевах
Чуваць ў бардаўскіх напевах.
Не засумуеш, не замаркоцішся
Вось зноу учынкі...
Вось, выбары рабоў
Калі узглянем на дажынкі
Жыццё не деля класоў
Жыццё, даецца, Богам...
Які за спадчыну стаіць...
А зразумець яе, атрогам...
Ня жыць, ня мець, ня варажыць...
Гульцы гуляюць галавой,
гульня глядзіцца галявой.
Лёгкія на пад’ём
Работнікам хуткай дапамогі прысвячаецца
Паступіў дыспетчару званок,
нас аб вызаве апавясцілі –
і лаўровы не насіць вянок
ні бядзе, ні болю, ні бяссіллю.
Лёгкая брыгада на пад’ём,
выехаць гатовая заўсёды.
Хуткасць антылопы набяром
на аўтамабілі незацёртым.
Доктар, фельчар і шафёр імчаць
у аўто са ўключанай сірэнай.
Не перастае яна крычаць –
значыцца, камусьці надта дрэнна.
Возьмеш вельмі віна, ваты,
выйдзеш вельмі вінаваты.
І без сумлення чалавек
Таксама, пэўна, чалавек:
Ёсць галава і дзве рукі,
Але ён нейкі не такі
І без сумлення чалавек
Таксама, пэўна, чалавек:
Ёсць галава і шлём на ёй,
У руцэ з дубінкай ён герой
І без сумлення чалавек
Таксама, пэўна, чалавек:
Загад пачуў, пачаў рабіць,
Яму няважна каго біць
І без сумлення чалавек
Таксама, пэўна, чалавек:
Уздым рукі, удар у жывот,
Ён чалавек, навокал скот
Лета хутка ідзе у восень
Ад зімы да вясны, як год.
Вершаліны у небе сосен
Не дастане ніколі чарот.
Рака не зробіцца морам,
а гады ператворацца ў век.
Увальецца сягоння ва ўчора,
зноў народзіцца чалавек,
каб калісці пайсці ў вечнасць,
адшукаць сваё месца на зорках.
Пакінуць жыццё недарэчнасць,
але ўсё было учора і толькі .
Зімы, вёсны ў часе імгнення.
Бяжым у мітусні кудысці,
Афрыканскія вярблюды
ў спажыванні мелі блюды.
Пра гэта мульцік паказалі,
у рэкламе адрас нават далі.
Кот, падняўшыся з канапы,
абуў у чатыры боты лапы.
Штосьці думаў,мазгаваў,
на паперы маляваў.
……………………………………..
Кату ў місачцы кашачай
ежа здалася больш не смачнай.
Вось каб набыць такое блюда,
якое бачыў у вярблюда.
Трэба ляцець і плыць праз мора.
Пачуў ад кошак ён учора,
У матулі, у садочку
Расцвіла лялея.
Абдымала маці доньку
Ласкі не жалея.
Прыпеў:
Ой ля ,ой ля,ой лялея
Ой лялея кветка.
Да цябе хіліца хлопец
Мая родна дзетка. - 2р.
Ходзіць хлопец зажуроны
Не сарваці кветку.
Ён даўно ужо заручоны
З нашаю суседкай.
Прыпеў:
Ой ля ,ой ля,ой лялея
Ой лялея кветка.
Да цябе хіліца хлопец
Мая родна дзетка. - 2р.
А лялея расцвітала
Яшчэ і пугач маўчыць у густым пралесачку,
А я зашморгнула ўжо фіраначку,
Перабрала ложак, адсунула засоў.
Ну, што ж ты не ідзеш, каханы мой?
Перабрала ложак, адсунула засоў.
Ну, што ж ты не ідзеш, каханы мой ?
А за сцяною лес, ноч нелюдзімая,
Надзела сукенку тваю любімую,
Накрыла стол гарой, намалявала броў.
Ну, што ж ты не ідзеш, каханы мой?
Накрыла стол гарой, намалявала броў.
Дай жыцьцю непрывязана віцца,
За плячыма да часу пакінь
Сумны дым, залацінкі ў карыцы
І падступна бязьвінную сінь.
Ці ня досыць трапляцца ў пастку
Выпадкова спатканых вачэй?
Хоць ня выбыў з гульні юнацкай
Назаўсёды - счакай яшчэ.
Лёс пасьпее твой сьвет нанова
Зь неспазнаным сусьветам сшыць.
Марны клопат - шукаць палову
Для загоенай цэлай душы.
Быць бязьлюднымі бы бярлогам,
быць бы базамі бандерлогам.
Не ведаю, хто першы ўспахаў раллю
Не ведаю, хто першы семя кінуў.
Я удзячнасць прынашу яму сваю
За наш народ, што з голаду не згінуў.
За цаліну, што потам падымалі
Іх сонца асвятляла прамянём.
З надзеяю па кропцы сабіралі
Дзе каласіўся колас збажыной.
За першы хлеб, што накарміў народы
Які з’явіўся галавой ўсяму.
І першыя ржаныя ў полі ўсходы
Што збераглі ў суровую зіму.
Я з табой заручоны навек
Майму сэрцу радны чалавек.
Сквозь нягоды ўсе і бяду
Я цябе на руках пранясу.
Пранясу сквозь снягі і мяцель
Ад пачатку жыцця і дасель.
Зорку з неба табе працягну
Ад сябе я цябе не адпушчу.
Мая радасць ты мой чалавек
Я ў цябе закахаўся навек.
А каханне маё як рака
Сілу чэрпае вод здаляка.
Заручыў я цябе для любві
Каб мы ўдвух яе моц збераглі.
Ану азарт аграрыя
актывізуе арыя?
Лета ў горадзе...
Улада ў злодзея...
Радзіма ў турме.
Ратуйце яе!
Город, пахнущий домом,
Любовью ведомым.
Улочки, что красотою
Выводят из комы.
Здания так и пестрят
Чем-то очень знакомым.
Такую любовь
Нужно сделать отдельным синдромом.
Город, одетый по моде,
Где каждый находит
Место себе по вкусу,
Себе по погоде.
Каждому он по-своему,
Но подходит.
Все его фото стоят на моём комоде.
Город, манящий влюбиться,
Собой похмелиться.
Скверы, где каждый свободен
У свет нясіце дабрыню
І толькі светлыя учынкі,
І любіце цішыню,
Час выдзяляйце адпачынку.
Знайдзіце вы куточак той,
Дзе можна быць самім сабой,
Каб сябе песціць, мілаваць,
З самім сабою сябраваць.
Душу сваю ачысціш ты,
І непрыемнасці забудзеш назаўжды,
На сэрцы неяк лёгка стане,
І сумаваць ты перастанеш.
Жыццё даецца толькі раз,
І каб знайсці на ўсе адказ,
Нам трэба многа перажыць,
Прабітая каска
Напісана пад уражаннем ад музейнага экспаната – салдацкай каскі
Перажыў атакі
ворага ліхога
шлем стальны салдацкі –
каска-халхінголка.
Ад яе залежыць
воіна жыццё –
касцы, уцалеўшы,
дзякаваў за ўсё.
Ваявалі ў шлемах
з фінам і з фашыстам.
Халхінголка злева
куляю прашыта…
Нашы адступалі.
Бой кровапралітны.
Нашы хлопцы палі
ў касках у прабітых.
Паў хлапчына хвацкі,
Шчырым позіркам сваім
На цябе гляджу я.
Стаў каханым ты маім,
Я гэта сэрцам чую.
Сваё жыццё з тваім жыццём
Так мару я звязаць,
Хачу назваць цябе сваім,
Хачу цябе кахаць.
Удзячна лёсу я за тое,
Што ты на свеце ёсць,
За тваё сэрца залатое,
За тайнае за штось.
З табою побач быць хачу,
Табе ў жыцці дапамагаць,
І дорага я заплачу,
Каб тваёй любай стаць.
Сцяжынку, што к табе вядзе
Згубіўся я ў чужых, шматлікіх тварах
І не магу чакаць патрэбнай сілы,
Каб свой шукаць на спаленых абшарах,
Як страчаную маску, да магілы.
Мой твар, магчыма, нехта іншы знойдзе...
Калі не верне - ворагам мне будзе.
А можа, моўчкі, мімаходам пройдзе,
Убачыўшы, адкіне і забудзе.
Пра яго і пра нас
На белым аркушы - няроўныя радкі,
Рука спяшаецца, а страх паўзе па скуры.
Пытаюся у вас, мае вы землякі: -
Няўжо не можам жыць без дыктатуры?
Здаецца побач той, аб кім пішу.
Яго я позірк адчуваю ваўкаваты.
Хай слова кожнае ікнецца Лукашу,
Ягоным халуям і памагатым.
Спакойна нельга назіраць,
Як з Бацькаўшчыны здекваюцца хамы,
Як пнецца душы рабаваць
Сялюк зацята - апантаны.
“ЗмАні сАбе” - тылдычуць мне.
Але ж не быдла я ў стайле.
І літару, што першая ў нашым алфавіце,
Без страху крэслю і мяняю на апошнюю - уявіце.
“ЗмЯню сЯбе”, каб апасля на зубра памяняць асла.
Па рознаму жыццё бывае
Каханне моцна акрыляе.
Любая вузкая сцяжынка
Заслана мягкаю пярынкай.
Каханне ўвысь наc падымае
Нам зоркай зіхаціць, ласкае.
Яго захоўваюць, берагуць
І праз гады яго нясуць.
Бывaе ж так, што моцы нету
І ад кахання нет прасвету.
Як вадаспад яно бурліць
Сваёю рэўнасцю кіпіць.
Таму кахаць не ўсім даеца
Каханне, што ад сэрца ліеца.
Глянь!
У памяць аб падзеях 1941 года
Глянь: на колах на губастых
гужам змей неабстраляных
мехкалоны акупантаў
павалілі цераз Збляны.
Глянь: імчаць матацыклісты
ў чорных касках і плашчах.
Фрыц на мота як уліты.
Цэлы сажань у плячах.
Круглая бляшанка збоку.
Аўтамат наперавес.
Просіць малака па-польску
гэты страшны чалавек.
Глянь: на фоне агарода
робіць памятнае фота
афіцэр пры ўзнагародах,
Вільготнае паўсюль паветра.
Прастору праглынуў туман,
Надзеўшы белыя шкарпэткі,
Ён тут галоўны атаман!
Вось чорныя ў небе плямы,
Раз'юшаныя смогам каўкі,
Радзімыя згубіўшы дрэвы,
Крычаць крылатыя вядзьмаркі.
А рукі, што тырчаць аднекуль,
Амаль без лісця, без адзежы, -
Пасохлыя жыццём галінкі,
Як прастытуткі, з Набярэжнай.
Прыбраў іх вецер, братка дужы,
Разбойнік! Ой свістаў увечар!
Ліхтар, на дарогу, кідае маўкліва,
Свой погляд халодны, але ганарлівы.
А холад-сабака, па твары, страляе,
Чапляе за шчокі, трываць няма сілы.
Чаго тут хацець і аб чым яшчэ марыць?
Вядома ж, гарбаты гарачанькай літр.
Вось п'ю - уявіў. А мяне ажно верне,
Ніякай гарбаты, патрэбен мне світар!
А світар стаміўся, валяцца ў шафе,
Нудзячыся ў цемры, сумуе і мерзне,
Не мне, а яму трэба кубак гарбаты,
Будзь хоць у свеце самы найпрыгожы,
І нават, калі твар твой барадаты,
Ніхто так, шмат разоў, нікога не цалуе,
Як любяць вусны - кубачак гарбаты.
Той мяккі пах, што вабіць і чаруе,
Празрысты водар ранішніх струменяў,
Нібы магніт, да кубачка імкнешся,
Яго цалуеш і не трэба разуменняў!
А калі, у раніцу, мароз ці сцюжа,
Гарбата - нібы круг выратавальны,
Трымаешся, як той які ў моры тоне,
Коціцца кола лугам, сцяжынкай,
Сонца любуецца кожнай травінкай:
Мятаю, рутай, піжмай, падбелам,
Белаю кашкай, скрыпенем, кменам.
Коціцца кола полем, узлессем,
Тоіцца папараць-кветка ў лесе .
Кветку хто ноччу там адшукае,
Шчасце і долю навечна спазнае.
Коціцца кола ў цёмную ночку,
Ружа асыплецца сумна ў садочку.
В’юцца вяночкі дзявочай рукою,
Доля прадкажацца светлай ракою.
Нам прыемна віншаваць
Горад з датай 745!
Хор, што “Спадчынай” завецца,
Песняй, што ад сэрца льецца,
Пажадаем добра жыць,
Хлебам, соллю даражыць,
Каб было што наліваць,
Шмакаўкай ўсіх частаваць,
Грошы каб былі ў бюджэце,
І спакойна раслі дзеці!
Лілія Воранава (Журавінка)10.06.2020г.
Даўгаўпілсу.
Нам прыемна віншаваць
Горад з датай 745!
Хор, што “Спадчынай” завецца,
Песняй, што ад сэрца льецца,
Пажадаем добра жыць,
Хлебам, соллю даражыць,
Каб было што наліваць,
Шмакаўкай ўсіх частаваць,
Грошы каб былі ў бюджэце,
І спакойна раслі дзеці!
Лілія Воранава (Журавінка)10.06.2020г.
Ласкае вецер кромкі летніх дрэў
Хвалюе іх сваім цяплом, дыханнем.
Не хвалявацца вось тады я не сумеў,
Калі табе прайзносіў словы аб каханні.
Табой адной я быў тады зачараваны
Ты спадабалася сваёй зямной красой.
І на зямле прынадна абетаванай
Няма краіны з вабнай, чыстаю душой.
Я не прыпомню ў памяці сваёй,
Каб хвалявалася так сэрца пры сустрэчы.
З табой краіна берага буслоў
Матуля мне наказ давала
Зямлю сваю не пакідай.
Цябе з маленства гадавала
Каб доўг Радзіме тут аддаў.
Жыцця нябудзе на чужбіне
І горкі будзеш мець ты хлеб.
Патрэбна жыць у сваёй краіне
Дзе ўладар быў бацька й дзед.
Дзе каласяца нівы хлебам
Магілы дзе тваіх дзядоў.
Бяспечна жыць пад родным небам.
Ў зорках шлях заўжды дамоў.
Павінны ведаць твае ўнукі
Цячэ якая ў жылах кроў.
І цяжкае жыццё, і я пакутую.
- З чаго ты ўзяў?
- Мне так сказалі.
Ды шчыра, упэўнена даказалі.
- А ты згадзіўся?
- Я сэрцам веру ў гэта ўсё!
- Навошта?
- У бога. Няўжо ты марыш так мілок, яму я не паверу?
- Хм.. А вечарам з канапы ты ўстаў?
Чаму? Адкажаш?
- Бо я дурны, нічога не ўмею.
- Усё ты добра разумееш.
- Дык праца цяжкая была, я так стаміўся.
І вось прыйшло да яго дзіця.
Вецер пасвіць аблокі. Урыўкамі страчаных сноў
Ападае імжа з закарэлых, бязмежных нябёсаў
На галовы марэных, кудлатых дубоў,
На шляхі да прамоклых, раскінутых вёсак.
Неба лашчыцца ў зорках, а колькі на ім чарнаты!
Ні прасветаў вакол, ні асмуглых, ні светлых разводаў…
Млечны шлях, нібы здзёртыя з цела бінты,
І таемна варожаць на іх лялькаводы.
Страчала воплескамі бераг
Неўтаймаваная вада,
I тоўпілася, што ў партэры
На хвалях лодак чарада.
Яны гайдаліся, і моклі,
I абміралі спакваля.
Iлюмінатараў маноклі
Прагулачнага карабля
Глядзелі ўнікліва і яра
На Гамеюк, задраўшы нос,
Як прадзімае ветрам з яра
Раку напоперак, наўкос
I сыпле прыгаршчамі чаек,
Ураз засмеціўшы прыліў;
Штрыхом птушыным размячае
Сумежжа суднаходных ніў.
Павольна астывае дзень
Пахучай здобай,
На чарапічных дахах цень
Кладзецца вобмаль...
Што перац, сыплюцца шпакі
З лятка шпакоўні,
Павеў паветраны цяжкі
I паўнакроўны.
Схаваўся ў вышыні азон –
Сын навальніцы.
Паружавелы гарызонт –
Нібы суніцы.
I дымка засцілае від
Для фатаграфій.
Паветра пахне, як бісквіт
Гарачых вафель.
Не спіць сасмаглы гарадок,
Снуе, як кросны.
На сонечным блінцы прыпёк
***
Мы станем птушкамі – я верую, –
Крылы раскрыўшы за плячыма.
Ты, мусіць, абярнешся белаю,
I чорнай буду я, магчыма.
Мы разам над зямлёй калішняю
Ўзнясёмся ў кіпетні туману.
Ты ў чорнай зграі будзеш лішняю,
А я чужым у белай стану.
I паляцяць да зор над цёрнамі,
Працяўшы свет па вертыкалі,
Дзве птушкі – белая і чорная,
Як па зямлі раней блукалі...
***
Вось што я чамусьці думаць смею
I аб чым паведамлю табе:
Бог зямлю прыдумаў перад смерцю –
Мабыць, у кастрычніцкай журбе.
Каб сярод палаца залатога,
У рыззі струхлелым залатым
Чалавекі думалі пра Бога
I глядзелі ў вечнасць паміж тым.
Каб сляза нам позірк вытраўляла,
Як крыніцу – нафта пакрыху,
I ключы птушыныя памалу
Лашчылі нябесную страху.
Каб душу нам кроілі галіны,
У даліне каля вёскі,
Дзе пасецца скрозь туман,
Падрастаюць зёлкі, краскі,
Ткуць квітнеючы дыван.
Хутка вочкамі ў неба
Гляне жоўты дзівасіл.
Кветкі рваць яго не трэба–
Корань вам прыбавіць сіл.
Пахнуць сенам будзе доннік,
Як адразу зацвіце,
Застракоча недзе конік
На дванаццатай вярсце.
Назіраць рамонкі будуць,
Як аблокі ўдаль плывуць.
А як стомяцца іх вейкі,
То міргаць, ківаць пачнуць.
Пабудзі свой голас
Гучны і нізкі.
I цябе пачуюць
У Гомелі і у Мінску.
Здольны жыць без кратаў
Прадстаўнік Асветы,
Без вусоў кудлатых
Удыхаць паветра.
|