|
|
Апошнія вершы
Лета хутка ідзе у восень
Ад зімы да вясны, як год.
Вершаліны у небе сосен
Не дастане ніколі чарот.
Рака не зробіцца морам,
а гады ператворацца ў век.
Увальецца сягоння ва ўчора,
зноў народзіцца чалавек,
каб калісці пайсці ў вечнасць,
адшукаць сваё месца на зорках.
Пакінуць жыццё недарэчнасць,
але ўсё было учора і толькі .
Зімы, вёсны ў часе імгнення.
Бяжым у мітусні кудысці,
Афрыканскія вярблюды
ў спажыванні мелі блюды.
Пра гэта мульцік паказалі,
у рэкламе адрас нават далі.
Кот, падняўшыся з канапы,
абуў у чатыры боты лапы.
Штосьці думаў,мазгаваў,
на паперы маляваў.
……………………………………..
Кату ў місачцы кашачай
ежа здалася больш не смачнай.
Вось каб набыць такое блюда,
якое бачыў у вярблюда.
Трэба ляцець і плыць праз мора.
Пачуў ад кошак ён учора,
У матулі, у садочку
Расцвіла лялея.
Абдымала маці доньку
Ласкі не жалея.
Прыпеў:
Ой ля ,ой ля,ой лялея
Ой лялея кветка.
Да цябе хіліца хлопец
Мая родна дзетка. - 2р.
Ходзіць хлопец зажуроны
Не сарваці кветку.
Ён даўно ужо заручоны
З нашаю суседкай.
Прыпеў:
Ой ля ,ой ля,ой лялея
Ой лялея кветка.
Да цябе хіліца хлопец
Мая родна дзетка. - 2р.
А лялея расцвітала
Яшчэ і пугач маўчыць у густым пралесачку,
А я зашморгнула ўжо фіраначку,
Перабрала ложак, адсунула засоў.
Ну, што ж ты не ідзеш, каханы мой?
Перабрала ложак, адсунула засоў.
Ну, што ж ты не ідзеш, каханы мой ?
А за сцяною лес, ноч нелюдзімая,
Надзела сукенку тваю любімую,
Накрыла стол гарой, намалявала броў.
Ну, што ж ты не ідзеш, каханы мой?
Накрыла стол гарой, намалявала броў.
Дай жыцьцю непрывязана віцца,
За плячыма да часу пакінь
Сумны дым, залацінкі ў карыцы
І падступна бязьвінную сінь.
Ці ня досыць трапляцца ў пастку
Выпадкова спатканых вачэй?
Хоць ня выбыў з гульні юнацкай
Назаўсёды - счакай яшчэ.
Лёс пасьпее твой сьвет нанова
Зь неспазнаным сусьветам сшыць.
Марны клопат - шукаць палову
Для загоенай цэлай душы.
Быць бязьлюднымі бы бярлогам,
быць бы базамі бандерлогам.
Не ведаю, хто першы ўспахаў раллю
Не ведаю, хто першы семя кінуў.
Я удзячнасць прынашу яму сваю
За наш народ, што з голаду не згінуў.
За цаліну, што потам падымалі
Іх сонца асвятляла прамянём.
З надзеяю па кропцы сабіралі
Дзе каласіўся колас збажыной.
За першы хлеб, што накарміў народы
Які з’явіўся галавой ўсяму.
І першыя ржаныя ў полі ўсходы
Што збераглі ў суровую зіму.
Я з табой заручоны навек
Майму сэрцу радны чалавек.
Сквозь нягоды ўсе і бяду
Я цябе на руках пранясу.
Пранясу сквозь снягі і мяцель
Ад пачатку жыцця і дасель.
Зорку з неба табе працягну
Ад сябе я цябе не адпушчу.
Мая радасць ты мой чалавек
Я ў цябе закахаўся навек.
А каханне маё як рака
Сілу чэрпае вод здаляка.
Заручыў я цябе для любві
Каб мы ўдвух яе моц збераглі.
Ану азарт аграрыя
актывізуе арыя?
Лета ў горадзе...
Улада ў злодзея...
Радзіма ў турме.
Ратуйце яе!
Город, пахнущий домом,
Любовью ведомым.
Улочки, что красотою
Выводят из комы.
Здания так и пестрят
Чем-то очень знакомым.
Такую любовь
Нужно сделать отдельным синдромом.
Город, одетый по моде,
Где каждый находит
Место себе по вкусу,
Себе по погоде.
Каждому он по-своему,
Но подходит.
Все его фото стоят на моём комоде.
Город, манящий влюбиться,
Собой похмелиться.
Скверы, где каждый свободен
У свет нясіце дабрыню
І толькі светлыя учынкі,
І любіце цішыню,
Час выдзяляйце адпачынку.
Знайдзіце вы куточак той,
Дзе можна быць самім сабой,
Каб сябе песціць, мілаваць,
З самім сабою сябраваць.
Душу сваю ачысціш ты,
І непрыемнасці забудзеш назаўжды,
На сэрцы неяк лёгка стане,
І сумаваць ты перастанеш.
Жыццё даецца толькі раз,
І каб знайсці на ўсе адказ,
Нам трэба многа перажыць,
Прабітая каска
Напісана пад уражаннем ад музейнага экспаната – салдацкай каскі
Перажыў атакі
ворага ліхога
шлем стальны салдацкі –
каска-халхінголка.
Ад яе залежыць
воіна жыццё –
касцы, уцалеўшы,
дзякаваў за ўсё.
Ваявалі ў шлемах
з фінам і з фашыстам.
Халхінголка злева
куляю прашыта…
Нашы адступалі.
Бой кровапралітны.
Нашы хлопцы палі
ў касках у прабітых.
Паў хлапчына хвацкі,
Шчырым позіркам сваім
На цябе гляджу я.
Стаў каханым ты маім,
Я гэта сэрцам чую.
Сваё жыццё з тваім жыццём
Так мару я звязаць,
Хачу назваць цябе сваім,
Хачу цябе кахаць.
Удзячна лёсу я за тое,
Што ты на свеце ёсць,
За тваё сэрца залатое,
За тайнае за штось.
З табою побач быць хачу,
Табе ў жыцці дапамагаць,
І дорага я заплачу,
Каб тваёй любай стаць.
Сцяжынку, што к табе вядзе
Згубіўся я ў чужых, шматлікіх тварах
І не магу чакаць патрэбнай сілы,
Каб свой шукаць на спаленых абшарах,
Як страчаную маску, да магілы.
Мой твар, магчыма, нехта іншы знойдзе...
Калі не верне - ворагам мне будзе.
А можа, моўчкі, мімаходам пройдзе,
Убачыўшы, адкіне і забудзе.
Пра яго і пра нас
На белым аркушы - няроўныя радкі,
Рука спяшаецца, а страх паўзе па скуры.
Пытаюся у вас, мае вы землякі: -
Няўжо не можам жыць без дыктатуры?
Здаецца побач той, аб кім пішу.
Яго я позірк адчуваю ваўкаваты.
Хай слова кожнае ікнецца Лукашу,
Ягоным халуям і памагатым.
Спакойна нельга назіраць,
Як з Бацькаўшчыны здекваюцца хамы,
Як пнецца душы рабаваць
Сялюк зацята - апантаны.
“ЗмАні сАбе” - тылдычуць мне.
Але ж не быдла я ў стайле.
І літару, што першая ў нашым алфавіце,
Без страху крэслю і мяняю на апошнюю - уявіце.
“ЗмЯню сЯбе”, каб апасля на зубра памяняць асла.
Па рознаму жыццё бывае
Каханне моцна акрыляе.
Любая вузкая сцяжынка
Заслана мягкаю пярынкай.
Каханне ўвысь наc падымае
Нам зоркай зіхаціць, ласкае.
Яго захоўваюць, берагуць
І праз гады яго нясуць.
Бывaе ж так, што моцы нету
І ад кахання нет прасвету.
Як вадаспад яно бурліць
Сваёю рэўнасцю кіпіць.
Таму кахаць не ўсім даеца
Каханне, што ад сэрца ліеца.
Глянь!
У памяць аб падзеях 1941 года
Глянь: на колах на губастых
гужам змей неабстраляных
мехкалоны акупантаў
павалілі цераз Збляны.
Глянь: імчаць матацыклісты
ў чорных касках і плашчах.
Фрыц на мота як уліты.
Цэлы сажань у плячах.
Круглая бляшанка збоку.
Аўтамат наперавес.
Просіць малака па-польску
гэты страшны чалавек.
Глянь: на фоне агарода
робіць памятнае фота
афіцэр пры ўзнагародах,
Вільготнае паўсюль паветра.
Прастору праглынуў туман,
Надзеўшы белыя шкарпэткі,
Ён тут галоўны атаман!
Вось чорныя ў небе плямы,
Раз'юшаныя смогам каўкі,
Радзімыя згубіўшы дрэвы,
Крычаць крылатыя вядзьмаркі.
А рукі, што тырчаць аднекуль,
Амаль без лісця, без адзежы, -
Пасохлыя жыццём галінкі,
Як прастытуткі, з Набярэжнай.
Прыбраў іх вецер, братка дужы,
Разбойнік! Ой свістаў увечар!
Ліхтар, на дарогу, кідае маўкліва,
Свой погляд халодны, але ганарлівы.
А холад-сабака, па твары, страляе,
Чапляе за шчокі, трываць няма сілы.
Чаго тут хацець і аб чым яшчэ марыць?
Вядома ж, гарбаты гарачанькай літр.
Вось п'ю - уявіў. А мяне ажно верне,
Ніякай гарбаты, патрэбен мне світар!
А світар стаміўся, валяцца ў шафе,
Нудзячыся ў цемры, сумуе і мерзне,
Не мне, а яму трэба кубак гарбаты,
Будзь хоць у свеце самы найпрыгожы,
І нават, калі твар твой барадаты,
Ніхто так, шмат разоў, нікога не цалуе,
Як любяць вусны - кубачак гарбаты.
Той мяккі пах, што вабіць і чаруе,
Празрысты водар ранішніх струменяў,
Нібы магніт, да кубачка імкнешся,
Яго цалуеш і не трэба разуменняў!
А калі, у раніцу, мароз ці сцюжа,
Гарбата - нібы круг выратавальны,
Трымаешся, як той які ў моры тоне,
Коціцца кола лугам, сцяжынкай,
Сонца любуецца кожнай травінкай:
Мятаю, рутай, піжмай, падбелам,
Белаю кашкай, скрыпенем, кменам.
Коціцца кола полем, узлессем,
Тоіцца папараць-кветка ў лесе .
Кветку хто ноччу там адшукае,
Шчасце і долю навечна спазнае.
Коціцца кола ў цёмную ночку,
Ружа асыплецца сумна ў садочку.
В’юцца вяночкі дзявочай рукою,
Доля прадкажацца светлай ракою.
Нам прыемна віншаваць
Горад з датай 745!
Хор, што “Спадчынай” завецца,
Песняй, што ад сэрца льецца,
Пажадаем добра жыць,
Хлебам, соллю даражыць,
Каб было што наліваць,
Шмакаўкай ўсіх частаваць,
Грошы каб былі ў бюджэце,
І спакойна раслі дзеці!
Лілія Воранава (Журавінка)10.06.2020г.
Даўгаўпілсу.
Нам прыемна віншаваць
Горад з датай 745!
Хор, што “Спадчынай” завецца,
Песняй, што ад сэрца льецца,
Пажадаем добра жыць,
Хлебам, соллю даражыць,
Каб было што наліваць,
Шмакаўкай ўсіх частаваць,
Грошы каб былі ў бюджэце,
І спакойна раслі дзеці!
Лілія Воранава (Журавінка)10.06.2020г.
Ласкае вецер кромкі летніх дрэў
Хвалюе іх сваім цяплом, дыханнем.
Не хвалявацца вось тады я не сумеў,
Калі табе прайзносіў словы аб каханні.
Табой адной я быў тады зачараваны
Ты спадабалася сваёй зямной красой.
І на зямле прынадна абетаванай
Няма краіны з вабнай, чыстаю душой.
Я не прыпомню ў памяці сваёй,
Каб хвалявалася так сэрца пры сустрэчы.
З табой краіна берага буслоў
Матуля мне наказ давала
Зямлю сваю не пакідай.
Цябе з маленства гадавала
Каб доўг Радзіме тут аддаў.
Жыцця нябудзе на чужбіне
І горкі будзеш мець ты хлеб.
Патрэбна жыць у сваёй краіне
Дзе ўладар быў бацька й дзед.
Дзе каласяца нівы хлебам
Магілы дзе тваіх дзядоў.
Бяспечна жыць пад родным небам.
Ў зорках шлях заўжды дамоў.
Павінны ведаць твае ўнукі
Цячэ якая ў жылах кроў.
І цяжкае жыццё, і я пакутую.
- З чаго ты ўзяў?
- Мне так сказалі.
Ды шчыра, упэўнена даказалі.
- А ты згадзіўся?
- Я сэрцам веру ў гэта ўсё!
- Навошта?
- У бога. Няўжо ты марыш так мілок, яму я не паверу?
- Хм.. А вечарам з канапы ты ўстаў?
Чаму? Адкажаш?
- Бо я дурны, нічога не ўмею.
- Усё ты добра разумееш.
- Дык праца цяжкая была, я так стаміўся.
І вось прыйшло да яго дзіця.
Вецер пасвіць аблокі. Урыўкамі страчаных сноў
Ападае імжа з закарэлых, бязмежных нябёсаў
На галовы марэных, кудлатых дубоў,
На шляхі да прамоклых, раскінутых вёсак.
Неба лашчыцца ў зорках, а колькі на ім чарнаты!
Ні прасветаў вакол, ні асмуглых, ні светлых разводаў…
Млечны шлях, нібы здзёртыя з цела бінты,
І таемна варожаць на іх лялькаводы.
Страчала воплескамі бераг
Неўтаймаваная вада,
I тоўпілася, што ў партэры
На хвалях лодак чарада.
Яны гайдаліся, і моклі,
I абміралі спакваля.
Iлюмінатараў маноклі
Прагулачнага карабля
Глядзелі ўнікліва і яра
На Гамеюк, задраўшы нос,
Як прадзімае ветрам з яра
Раку напоперак, наўкос
I сыпле прыгаршчамі чаек,
Ураз засмеціўшы прыліў;
Штрыхом птушыным размячае
Сумежжа суднаходных ніў.
Павольна астывае дзень
Пахучай здобай,
На чарапічных дахах цень
Кладзецца вобмаль...
Што перац, сыплюцца шпакі
З лятка шпакоўні,
Павеў паветраны цяжкі
I паўнакроўны.
Схаваўся ў вышыні азон –
Сын навальніцы.
Паружавелы гарызонт –
Нібы суніцы.
I дымка засцілае від
Для фатаграфій.
Паветра пахне, як бісквіт
Гарачых вафель.
Не спіць сасмаглы гарадок,
Снуе, як кросны.
На сонечным блінцы прыпёк
***
Мы станем птушкамі – я верую, –
Крылы раскрыўшы за плячыма.
Ты, мусіць, абярнешся белаю,
I чорнай буду я, магчыма.
Мы разам над зямлёй калішняю
Ўзнясёмся ў кіпетні туману.
Ты ў чорнай зграі будзеш лішняю,
А я чужым у белай стану.
I паляцяць да зор над цёрнамі,
Працяўшы свет па вертыкалі,
Дзве птушкі – белая і чорная,
Як па зямлі раней блукалі...
***
Вось што я чамусьці думаць смею
I аб чым паведамлю табе:
Бог зямлю прыдумаў перад смерцю –
Мабыць, у кастрычніцкай журбе.
Каб сярод палаца залатога,
У рыззі струхлелым залатым
Чалавекі думалі пра Бога
I глядзелі ў вечнасць паміж тым.
Каб сляза нам позірк вытраўляла,
Як крыніцу – нафта пакрыху,
I ключы птушыныя памалу
Лашчылі нябесную страху.
Каб душу нам кроілі галіны,
У даліне каля вёскі,
Дзе пасецца скрозь туман,
Падрастаюць зёлкі, краскі,
Ткуць квітнеючы дыван.
Хутка вочкамі ў неба
Гляне жоўты дзівасіл.
Кветкі рваць яго не трэба–
Корань вам прыбавіць сіл.
Пахнуць сенам будзе доннік,
Як адразу зацвіце,
Застракоча недзе конік
На дванаццатай вярсце.
Назіраць рамонкі будуць,
Як аблокі ўдаль плывуць.
А як стомяцца іх вейкі,
То міргаць, ківаць пачнуць.
Пабудзі свой голас
Гучны і нізкі.
I цябе пачуюць
У Гомелі і у Мінску.
Здольны жыць без кратаў
Прадстаўнік Асветы,
Без вусоў кудлатых
Удыхаць паветра.
Ну што, ізноў яго абралі
Iзноў — на цэлых пяць гадоу
На лепшае надзею скралі
А хто да гэтага гатоў...
У галаве мільгаюць цені
Няўжо цяпер мы прападзём
Мы гэтым шэрым днём асеннім
Нібы палонныя, ідзём
Стаяць навокал канваіры
Сабакі брэшуць, вецер дзьме
А на нагах нібыта гіры
Ніхто ў цябе іх не вазьме
I вось яны, што падтрымалі
Тырана нашага, ідуць
Няўжо свядомых нас так мала
Народ мой, даверлівы, ціхі
Як лёгка цябе ашукаць
Дазволіў ты чорныя цвікі
У рукі сабе забіваць
Дазволіў ты зграе ваўчынай
Ў краіне сваёй панаваць
Дазволіў усе яе ўчынкі
Дазволіў сябе рабаваць
Я ведаю – ты памяркоўны
І сам я, напэўна, такі
Пакуль не адчуеш усёй кроўю
Што йдзеш наўсягды ў жабракі
Што іншае долі не будзе
Адну толькі Бог табе даў
Што нельга баяцца тых пудзіл
Народ мой, даверлівы, ціхі
Як лёгка цябе ашукаць
Дазволіў ты чорныя цвікі
У рукі сабе забіваць
Дазволіў ты зграе ваўчынай
Ў краіне сваёй панаваць
Дазволіў усе яе ўчынкі
Дазволіў сябе рабаваць
Я ведаю – ты памяркоўны
І сам я, напэўна, такі
Пакуль не адчуеш усёй кроўю
Што йдзеш наўсягды ў жабракі
Што іншае долі не будзе
Адну толькі Бог табе даў
Што нельга баяцца тых пудзіл
Партызанская пасяўная
Самай незвычайнай партызанскай аперацыяй на тэрыторыі Лідчыны была вясенняя пасяўная кампанія 1944 года.
Да краёў акупаваных
нашы танкі коцяцца –
радуюцца партызаны,
ворагі маркоцяцца.
Пачынаем пасяўную:
вызваленне блізіцца.
У палях шчыруем, днюем –
і палям не лысіцца.
Пуставаць зямлі нядоўга.
Коней людзям выдзелім.
Добра ўзброеным натоўпам
зерне ў фрыцаў выдзерам.
Магіслаў. Такое імя далі магілёўцы свайму новаму сімвалу горада.
Трубач у сінім сурдуце усталяваны ў гарадской ратушы...
Там, дзе ратуша цягнецца ў неба
І прызыўны гадзінніка звон,
Выйдзе хлопчык з фанфараю меднай
На высокі ажурны балкон.
Не шукайце ні міфаў, ні казак,
Не давесці нам, не даказаць,
Чый загад для яго абавязак:
Гараджанам фанфару зайграць?
***
На вайне я ніколі не быў,
не насіў за плячмі аўтамат,
пад бранёй
не гарэў
і пад кулямі ў бой не хадзіў,
не страляў з мінамётаў
і зенітных гармат.
Я не быў партызанам,
не закладваў пад рэйкі траціл,
як мой бацька, малым
ад разрываў снарадаў не глух,
у шпіталях ад гною мне раны
без наркозу
не чысціў хірург.
У дзяцінстве, як маці,
тыфам я не хварэў,
ад варожых салдат
Подруга дней моих суровых,
Голубка дряхлая моя!
Одна в глуши лесов сосновых
Давно, давно ты ждешь меня.
Ты под окном своей светлицы
Горюешь, будто на часах,
И медлят поминутно спицы
В твоих наморщенных руках.
Глядишь в забытые вороты
На черный отдаленный путь;
Тоска, предчувствия, заботы
Теснят твою всечасно грудь.
То чудится тебе. . . . . . .
А.С. Пушкин
Шаноўны цыган Вайдаловіч
Памяці цыганоў-ахвяр фашызму
Стары цыган-гарманіст Вайдаловіч быў расстраляны фашыстамі ў 1942 годзе ў ліку многіх іншых вязняў Лідскага гета за тое, што адмовіўся іграць для нямецкіх салдат.
Жыў у Малэйкаўшчызне табар.
Там весяліліся няслаба.
Распальвалі агонь увечар,
цыганкі гатавалі ежу,
і галаву цыган не вешаў,
і весялосць не мела межаў.
Спявалі, танчылі, гулялі.
Франтавыя ластаўкі
З этыкетак тоненькіх,
для пісання годненькіх,
для бацькоў, для Насценькі –
пісьмы-трохвугольнікі,
франтавыя ластаўкі.
Цяжкасці з папераю,
цяжкасці з канвертамі,
ды салдаты ўмелыя,
як абгортку белую
прыстасоўваць, ведалі.
Пішуць на газетачках,
на мяшках з паперачкі
для любімых дзетачак,
для каханай Светачкі,
для каханай Верачкі.
“Прывітанне, родныя!..
Мы тут не галодныя –
Я ніколі не была на пякучай вайне
Не хачу я ніколі там быць !
Каб і дзецям маім шанцавала як мне,
Не спатрэбілась ворагу мсціць.
Няхай ведаюць праўду пра тую вайну
Хай расскажуць і дзецям і ўнукам.
Як дзяржалі адпор, не далі слабіну
Іх дзяды не паддаліся мукам.
І нябудзе няхай такіх войн на зямле
Каласіца хай ў полі пшаніца.
Хлеб на ранах вайны, не забытай расце
Смак роднае мовы,
Які ты жаданы!
І гукі, і словы -
І радасць, і рана…
Часцей і часцей
Я вас чую па свеце.
Мацней і гучней
З вамі сэрцанька б’ецца.
Смак роднае мовы,
Які ты салодкі!
На вуснах дзяцей
І прыгожай малодкі,
У казках народных,
У песнях і ў вершах...
Заўжды будзеш родны,
У душы будзеш першы.
Смак роднае мовы,
Які ты гаючы!
Як голас сумлення,
Што лечыць і мучыць,
Тый дзень у сорак першым
Запомніўся навек.
З храстом нямецкім у хаце
З'явіўся чалавек.
Ён трабавў ў маткі
Пакінуць з дзецьмі хату.
Сабраць свае пажыткі
І ў хлеў прагнаў пракляты.
Ў хаце штаб зрабілі
Патрабавалі сала.
Каб дзеці ім служылі,
І ежы каб хапала.
Дачку рашылі адправіць
Ў нямечыну чужую.
Бяду ж рашыў паправіць
Старэйшы сын матулін.
Пагналі пешым строем
Я парэvу сябе на кускі!
Я вам дам іздзявацца
Над імшэлым, запуsаным Дзік,
Шо а во туткы з вамы!
Ах, Язэпка яны панялі зь!
Ах, дывы но на зграі!
Дык хаj Пуsа гамоніць завvды!
Хоць у цёмным падвале.
Вот vа быв Каралінскі якісь.
Дык чаму не акраец?!
І усі з ім Міsанчукі
Чы тут прамо з Опадыs.
Не! Ты надта якіся сівы вv!
Да ув Бога ударывсь!
А дзе наш, камністыч сізялізьм?
Сягоння свята Перамогі
Вялікі дзень і дарагі!
Дзяды нам здабылі свабоду
Шчасліва ўнукі каб жылі.
Каб жылі мірна ва ўсім свеце,
Каб бераглі свае карні.
І каб запомнілі ўсе дзеці
Як цяжка мір ім здабылі.
І ў час калі насцігне гора
Ўсе з'ядналіся ў аблок.
І ў кожнага была апора
Да Перамогі новы крок.
Каб памяць у душах захавалі
І праз гады і праз вякі.
Чумы карычневай не зналі
|