Даў Бог сыноў-пагодкаў чалавеку.
Яны ў пяшчоце бацькавай раслі
Не тое, каб зусім ужо няўмекі,
Але ні ў чым майстрамі не былі.
Гады над імі птушкамі ляцелі:
За летам – восень, зімачка, вясна.
Мальцы нябачна неяк пасталелі.
І вось аднойчы бацька ім сказаў:
– Пара і за работу, хлопцы, брацца,
Каб на жыццё чым-небудзь зарабляць.
Якою справай марыце займацца?
Маўчаць сыны. Ну што каму абраць?
– Дык пойдзем, – кажа бацька, – з вамі ў людзі,
Пабачым, чым займаюцца яны –
Мо нешта вам з таго цікава будзе.
Пайшоў, а наўздагон – яго сыны.
У нейкай вёсцы ў кузні старажытнай
У рукі молат сын старэйшы ўзяў.
А быў ён гэткі кемлівы і спрытны –
Любую справу хутка пераймаў.
Прыгледзеўся да працы кавалёвай
Стаў побач, павучыўся, дапамог.
– Вось, бацька, і каваль табе гатовы –
І паказаў ім зроблены нарог.
– Ты добрую сынок, асвоіў справу.
Бо хто патрэбны людзям, той – з рублём.
Жыць працай – і карысна, і цікава –
Збудуем кузню – станеш кавалём.
А меншы сын ніяк сабе па сэрцы
Не мог занятак добры адшукаць.
А тут глядзіць – на лузе вол пасецца
І побач з ім нікога не відаць.
– А што, калі пачаць валоў мне красці?
Не цяжка, многа мяса – я б таўсцеў.
– Крадзі, – прамовіў бацька, – як удасца,
Раз ты нічога болей не схацеў .
І сын пагнаў вала сабе дадому.
А бацька кажа: ”Сынку, пачакай!
Мне трэба ў вёску гэтую. Знаёмы
Тут мой жыве. Мне часу трохі дай.”
Сын гоніць – і, бы ліст які, трасецца,
Са страхам азіраецца, бы воўк –
Ці не бяжыць за ім, ці не крадзецца
Той гаспадар, каму належыць вол?
На ўзлеску пачакаў вяртання бацькі,
З ім разам прывялі дамоў вала.
Зарэзалі. Праз нейкі час у хаце
Запахла свежанінай ад стала.
– Ну, сыне, знімем меркі і праверым,
Хто болей пасыцее ад мясца.
І бацька ўзяў шнурок і лоўка змерыў
Акружнасць шый – сваёй і малайца.
Вячэраць селі – бацька есць спакойна,
Хлапчына ж паглядае ўсё ў акно:
Шукае хто ці не? Ці не запомніў?
Ці не пільнуе побач, за сцяной?
Сабака брэша, йдзе ці едзе нехта –
Сын – за кавалак мяса – і ў куток.
Здаецца, ад сябе самога збег бы –
Дрыжыць, ажно не чуе рук і ног.
Так дзень за днём… Нарэшце, з’елі мяса –
І кажа бацька: “Ну, сынок, пара
Нам таўшчынёю шыі параўнацца.”
І ўзяў у рукі кончыкі шнура.
Памералі – зірнулі: патаўсцела
У бацькі шыя больш, чым удвая.
У сына ж патанчэла, нават цела
Схудзела – стаў памерам з вераб’я.
Сын дзівіцца: “Чаму так? Елі ж разам!”
“Бо ты, сыночак, з крадзенага жыў!”
“Але ж і ты валоў’е трэскаў мяса!”
“Але пайшоў спачатку, заплаціў!
Таму і пасыцеў, як ад свайго я.
А ты згарэў, бо страх цябе душыў:
Як сядзеш есці – ён паўзе змяёю.
На шыю – скок – і гадам на душы.
Таму вось ты і чэзнеш, і худзееш,
І ежа на карысць не йдзе табе.
Ад крадзенага, сын, не пасыцееш!
Шукай ты лепей працу для сябе!
1.10.2010