Вершы беларускіх паэтаў

Нацыянальны паэтычны партал

Уваход

Раiм наведаць


Каб дадаць спасылку
на Ваш сайт, пiшыце ў
зваротную сувязь

Лічыльнікі

Вальжына Морт

Нарадзілася ў 1981 годзе ў Мінску. Сапраўднае прозвішча - Мартынава. Скончыла Менскі дзяржаўны лінгвістычны ўнівэрсытэт. З 2006 года Вальжына Морт жыве і працуе ў ЗША.

Друкавалася ў беларускіх і замежных літаратурных выданнях (Nihil, Orient Express, Kafka). Аўтар кнігі «Я тоненькая як твае вейкі» (2005). Друкавался ў сумесных зборніках паэзіі «12+1. Конкурс маладых літаратараў імя Наталлі Арсенневай» (2004), «Frontlinie» і інш.

Перакладае з ангельскай і польскай моваў. Паасобныя творы перакладзеныя на нямецкую, польскую, шведскую, англійскую, літоўскую, латышскую, славенскую, балгарскую, украінскую мовы.

Удзельніца міжнародных фестываляў паэзіі ў Германіі, Швецыі, Ірландыі, Славеніі, Літве. Фіналістка літаратурнага конкурсу імя Н. Арсенневай (вясна 2003). Лаўрэат міжнароднай літаратурнай ўзнагароды «Крышталь віленіцы» Міжнароднага літаратурнага фестываля «Віленіца-2004» (Славенія, 2005).

У 2008 годзе ў ЗША у выдавецтве Copper Canyon Press выйшаў зборнік беларускамоўных вершаў з іх перакладамі на англійскую мову "Factory of Tears" ("Фабрыка слёз"), названы амерыканскім друкам "першым у гісторыі беларуска-англійскім паэтычным зборнікам, выдадзеным на тэрыторыі Злучаных Штатаў". Кніга таксама выйшла ў перакладах у Швецыі і Германіі. У 2010 Вальжына Морт была ўганараваная амерыканскай літаратурнай стыпендыяй Фундацыі Лэннэна (2009 Lannan Literary Fellowship).

valszina.jpg


Сярэдняя: 2.8 (9 галасоў)

машыны ляцяць як пляўкі
ноч завялася бы лялька
мамку мамку просіць
і ўся чарнее ў чаканьні
і чарка за чаркай
і чарка за чаркай
як самалётаў узьлёты пасадкі
на тратуарах – люкаў пячаткі
«на перагляд»
«брак»
«недапушчальна»
ноч апускаецца як столь
час перабірае пацеркі
за пацеркай пацерка
за пацеркай пацерка

і зранку чорная кава
кава жалобная
горка плача мне ў горла



Сярэдняя: 4.1 (33 галасоў)
                      І

за тваімі межамі, мая краіна,
пачынаецца вялізны дзіцячы дом.
і ты вядзеш нас туды, беларусь.
можа, нарадзіліся мы бяз ног,
можа, ня тым багам молімся,
можа, табе ад нас гора,
можа, мы невылечна хворыя.
можа, няма табе чым нас карміць,
але ці ж ня ўмеем мы жабраваць
можа, ты й ніколі не хацела нас,
але ж і мы на пачатку
ня ўмелі цябе любіць.

твая мова такая маленькая,
што яшчэ й размаўляць ня ўмее.
а ты, беларусь, у гістэрыцы,
табе ўсё здаецца,
што акушэркі пераблыталі скруткі.
што ж табе зараз карміць чужое дзіця,
сваім малаком паіць мову чужую?
мову, што ляжыць сіняя на падваконьні,
ці мова гэта, ці шэрань леташняя,
ці шэрань гэта, ці толькі ад укрыжаваньня цень,
ці цень гэта, ці проста нічога.

гэта ня мова,
бо няма ў ёй ніякай сыстэмы.
яна, як сьмерць, раптоўная й неразборлівая,
як сьмерць, ад якой немагчыма памерці,
як сьмерць, ад якой мерцьвякі ажываюць.

мова, дзеля якой дзяцей кладуць на патэльні,
мова, дзеля якой брат забівае брата,
мова, ад якое нікому не ўратавацца,
мова, што нараджае ўродаў-мужчынаў,
нараджае жанчын-жабрачак,
нараджае безгаловых жывёлаў,
нараджае жабаў з чалавечымі галасамі.

гэтай мовы не існуе,
яна нават ня мае сыстэмы.
зь ёй размаўляць немагчыма,
яна адразу б’е ў морду,
нават на сьвяты.
гэтую мову па горадзе не разьвесіш,
яе ўжо не ўпрыгожаць ні фаервэркі,
ані нэон.

я а клала на тую сыстэму
свой
А К А Р Д Э О Н.

а мой акардэон –
ён як расьцягне мяхі –
як горныя вярхі –
такі мой акардэон.
ён ежу бярэ з рукі,
ён ліжа і, як дзіця,
ня злазіць з маіх калень.
але, калі трэба, ён
пакажа свой траляля!

                       ІІ 

Нават нашыя маці ня знаюць як мы з’явіліся ў сьвет
Як мы самі рассунуўшы іхныя ногі вылезьлі вонкі
Так вылазяць пасьля бамбардаваньня з руінаў
Мы ня ведалі хто з нас хлопец а хто дзяўчына
І жэрлі зямлю і думалі што жарэм хлеб
А нашая будучыня гімнастачка на тонкай
Нітачцы далягляду што там яна толькі
Ні вырабляла
Бля

і мы расьлі ў краіне дзе
спачатку крэйдай крэсьляць дзьверы
і ўночы прыяжджаюць дзьве-тры машыны
і звозяць нас але
ў тых машынах былі не мужчыны
з аўтаматамі
і не жанчына з касою
але так да нас прыяжджала каханьне
і забірала з сабою

Толькі ў грамадзкіх туалетах мы адчувалі свабоду
Дзе за дзьвесьце рублёў ніхто не пытаў што мы там робім
Мы былі супраць сьпёкі летам супраць сьнегу зімой
А калі аказалася што мы былі нашай мовай
І нам вырвалі языкі мы пачалі размаўляць вачыма
А калі нам выбралі вочы мы пачалі размаўляць рукамі
Калі нам адсяклі рукі мы размаўлялі пальцамі на нагах
Калі нам прастрэлілі ногі мы ківалі галавою на «так»
І хіталі галавою на «не». І калі нашыя галовы з’елі жыўцом
Мы залезлі назад у чэравы нашых сьпячых маці
Як у бамбасховішчы
Каб нарадзіцца зноў

А там на даляглядзе гімнастачка нашай будучыні
Скакала праз агнявы абруч
Сонца
Пі...ец


Сярэдняя: 2.7 (15 галасоў)

праязджаем варшаву.
лета. вечар.
ператварылася ў вецер
сэрца.
і дзьме.

дзесяць хвілін на вакзале.
вечар. лета.
круціцца як плянэта
сэрца
ў мяне ўнутры.

і гэта ня ком у горле,
што не сказаць і слова.
гэта так адмыслова,
гэта так напралом,
сэрца лезе праз рот
і напружвае зрок.